आजबाट करिब ६० वर्षअघि, १९६४ मा संसारको पहिलो कम्प्युटर माउसको आविष्कार भएको थियो। माउसको आगमनले कम्प्युटर चलाउन पहिलेभन्दा धेरै सजिलो बनायो। प्रारम्भमा माउस बक्स जस्तो र निकै ठूलो तथा भारी हुन्थे, तर समयसँगै तिनीहरू परिवर्तन भए र आजकालका माउसहरू लेजर प्रकाश र सेन्सर प्रविधिसँग आउँछन्।

माउसले मोसन प्रविधिमा काम गर्छ। तपाईंले आफ्नो कम्प्युटरको माउसको तल्लो भागमा बलिरहेको रातो रङको बत्ती अवश्य हेर्नुभएको होला, त्यो बत्ती माउसको मुभमेन्टलाई क्याप्चर गर्छ जसबाट तपाईं स्क्रीनमा कर्सर चलाउन सक्नुहुन्छ। तर अहिले उही प्रविधि गोपनीयताको लागि समस्या बनेको देखिएको छ।

कम्प्युटर चलाउन प्रयोग गर्नुहुने माउसले नै तपाईंको जासूसी पनि गर्न सक्छ। क्यालिफोर्नियाका विश्वविद्यालयका रिसर्च टोलीले भनेको छ कि माउसमा भएका संवेदनशील सेन्सरहरू ह्याकरहरूले जासूसीका लागि प्रयोग गर्न सक्छन्। यस रिसर्चले टेक क्षेत्रमा ठूलो हलचल मच्चायो। मानिसहरूलाई विश्वास नै भएन कि माउसको यस्तो प्रयोग पनि सम्भव छ।

कसरी जासूसी गर्न सक्छ माउस?

जस्तो हामीले माथि भनेका छौं, माउसमा संवेदनशील सेन्सरहरू हुन्छन्, जो अति सूक्ष्म कम्पन पनि समात्न सक्छन्। यी सेन्सरहरूलाई विशेष सफ्टवेयर मार्फत माइक्रोफोन जस्तै प्रयोग गर्न सकिन्छ। रिसर्चले देखायो कि ती सेन्सरहरूले ध्वनिक कम्पनहरू (अकुस्टिक भाइब्रेशन) समात्न सक्छन्। यदि ती कम्पनहरू रेकर्ड गरिएमा, सफ्टवेयरको मद्दतले ती संकेतहरूलाई सफा गरी स्पष्ट सुनिनसक्ने बनाइन्छ।

टोलीले पत्ता लगाए अनुसार आवाजको आवृत्तिको आधारमा शब्दहरूको पहिचान करिब ६१ प्रतिशतसम्म ठीक हुन सक्थ्यो। समग्रमा शब्दहरूलाई पूर्ण रुपमा स्पष्ट गर्न गाह्रो देखियो, तर अंक र संख्याहरूको पहिचान सजिलो थियो, जुन क्रेडिट कार्डजस्ता संवेदनशील तथ्याङ्कका लागि चिन्ताको विषय हो।

शोधकर्ताहरूले रेकर्ड गरिएका संकेतहरूलाई सिर्जित (कृत्रिम बुद्धिमत्ता) मोडलयुक्त सफ्टवेयरबाट शोरमुक्त गरे र त्यसपछि एआई मोडलमार्फत शब्दहरुको अनुमान लगाएका थिए। यति गरेपछि पनि शब्दहरूको शुद्धता सीमित रह्यो, तर अंक र डिजिटल जानकारीहरू ठीकठाक पहिचान गर्न सम्भव भयो।

माउस सफा सतहमा हुनुपर्छ। यदि माउसप्याड वा कभर राखिएको छ भने संवेदनशीलता कम हुन्छ। वरिपरि आवाज र वातावरणीय ध्वनि पनि रेकर्डिङमा असर पार्छ। सबैभन्दा ठूलो शर्त के हो भने आक्रमणकारीले पहिले तपाईंको सिस्टममा प्रभाव पारेको हुनुपर्छ अर्थात् हानिकारक सफ्टवेयर (मालवेयर) मार्फत मात्र यो तरिका काम गर्छ। तर माउसजस्ता बाह्य पेरिफेरलहरूको सुरक्षा जाँचका लागि विशेष सफ्टवेयर प्राय: हुँदैनन्, त्यसैले तिनीहरू ह्याकिङका लागि कमजोर कडी बन्न सक्छन्।

सुरक्षित रहने केही उपायहरू

• अनजान कार्यक्रम वा अट्याचमेन्टहरू नखोल्नुहोस्।

• नियमित रूपमा एंटी-मालवेयर स्क्यान चलाउनुहोस् र पेरिफेरलका ड्राइभरहरू आधिकारिक स्रोतबाट मात्र लिने प्रयास गर्नुहोस्।

• महत्वपूर्ण कुराकानी गर्दा अनावश्यक पेरिफेरलहरू डिस्कनेक्ट गरेर राख्नुहोस्।

• प्रणाली र सफ्टवेयरहरू अद्यावधिक राख्नुहोस् जसले कमजोरीको सम्भावना घटाउँछ।