आईसीटी समाचार
इन्फोडेभलपर्स आइसिटी अवार्ड २०२२ मा उत्कृष्ट १२ विद्यार्थीका प्रोजेक्ट छनोट भएका छन् । आइसिटी अवार्डको राइजिङ स्टार इन्नोभेसन विधामा ५२ वटा विद्यार्थीले बनाएका आईडियाले आवेदन दिएका थिए ।
प्राप्त आवेदन मध्येबाट अवार्डको १३ जनाको जुरी समिति र १५ जनाको सल्लाहकार समितिले २ चरणको बैठक पश्चात उत्कृष्ट १२ प्रडक्टको नाम छनोट गरिएको हो ।
राइजिङ स्टुडेन्ट आइसिटी अवार्ड उच्च शिक्षा तथा विश्वविद्यालयमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरूको लागि लक्षित अवार्ड हो ।
यस विधामा विद्यार्थीहरूले बनाएका आइटी प्रोजेक्ट तथा आईडियालाई नोमिनेशनको लागि समावेश गरिएको थियो । यस वर्षको आइसिटी अवार्डका उत्कृष्ट १२ विद्यार्थीका आईडिया यस प्रकार छन् ।
आस्क म्याटरब
आस्क म्याटरब विद्यार्थीहरुका लागि उपयोगी निःशुल्क लर्निङ प्लेटफर्म हो । यसले विद्यार्थीहरुलाई गुणस्तरीय नोट प्रदान गर्छ । नोट प्रदान गर्नु साथै आस्क म्याटरबले देशभरिका विद्यार्थीहरुलाई एकीकृत गर्ने पनि गरेको छ ।
यस प्लेटफर्ममा मेन्टरको सोलुसनमात्रै नभएर विद्यार्थीबाटै पनि समाधान निकाल्ने कोसिस गरिन्छ । यसमा विद्यार्थीलाई आफै समस्या समाधान गर्न प्रोत्साहित गरिन्छ र त्यसलाई कम्युनिटीले विश्लेषण गर्ने गर्दछ ।
आस्क म्याटरबले शिक्षामा रहेको दूरीलाई जोड्ने उद्देश्यसहित काम गरिरहेको छ । यस प्लेटफर्ममा विद्यार्थीहरुले आफ्नो कथा समेत बताउने गर्दछन् । हाल आस्क म्याटरबमा तीस हजार भन्दा बढि पाठक तथा १ हजार ४५० बढि पठन स्रोतहरु रहेका छन् ।
आस्क म्याटरबले आफूलाई अन्तर्क्रियात्मक प्लेटफर्म बनाउनका लागि काम गरिरहेको छ । यसमा २ हजार बढि विद्यार्थीहरु जोडिएका छन् र यसमा १२० बढि क्रियटर र ४० बढि एडमिन रहेका छन् ।
कमर्सियलाइजेसन अफ अटोनोमस इगलआई अनम्याण्ड एरियल भेइकल (यूएभी)
अनम्याण्ड एरियल भेइकल (यूएभी) ले द्रुत निगरानी, थ्रीडी म्यापिङ, थर्मल इमेजिङ, सैन्य सेवा, वातावरणीय अध्ययन, आपतकालीन राहत, र एरियल सीडिङको सम्भावना बढाउने गर्दछ । कम लागत र द्रुत कार्य कार्यान्वयनको साथ यी काम गर्न यसको डिजाइन गरिएको हो ।
यो एक निश्चित क्षेत्र वरिपरि लगभग ६० मिनेट लगातार उड्न सक्छ । यसको डिजाइनकै कारणले यसको लागत करिब रु. ९० हजार मात्रै पर्ने गर्दछ, जुन एउटै एप्लिकेसनको लागि बनाइएको ड्रोनको लागतको तुलनामा लगभग आधा हो । यस प्रडक्टको विशिष्टता भनेको ड्रोनको तुलनामा कम लागत र बढेको उडान समय हो ।
कारोबार
कारोबार नेपाली एमएसएमई, नेपाली डिजिटल खाताको लागि मोबाइल अकाउन्टिङ एप हो । कारोबार एप मार्फत, एमएसएमईहरूले सजिलैसँग आफ्नो व्यापार लेखा र मोबाइलबाट इन्भेन्टरी व्यवस्थापन गर्न सक्छन् ।
कारोबार एउटा नेपाली डिजिटल खाता हो । हाल लगभग ३५ हजार बढि डाउनलोडहरू रहेका छन् र ३० हजार भन्दा बढी व्यवसायहरू करोबार एपमा दर्ता भएका छन् ।
तिनीहरूले मोबाइलबाट आफ्नो व्यापार पसल र सूची व्यवस्थापन गर्न कारोबार एप प्रयोग गर्छन् । साना व्ववसायलाई लक्षित गर्दै कारोबार एपको विकास गरिएको छ । यसबाट बिक्री, खरिद, स्टक र पार्टी क्रेडिटहरू ट्र्याक गर्न प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
कारोबारले प्रयोगकर्ताहरुलाई आफ्नो लेखा र स्टकहरू व्यवस्थापन गर्न सहज किसिमको मोबाइल इन्टरफेस प्रदान गर्ने गर्दछ । यो नेपाली र अंग्रेजी दुवै भाषामा उपलब्ध छ र यसले अफलाइनमा पनि काम गर्छ । नेपालमा पनि सामान्यतया लेनदेन क्रेडिटमा हुन्छ र पसलहरूले परम्परागत कागज खाता प्रयोग गर्छन् ।
यस्तोमा कागज बनाउन धेरै रूखहरू काट्नु पर्छ र तिनीहरूको लेनदेनको विवरण रेकर्ड गर्दा / फेला पार्दा पार्टी खोज्नु फलदायी हुँदैन र यस्तो झन्झटबाट बच्नका लागि पनि करोबारले मद्दत गर्ने गर्दछ ।
कारोबारले प्रयोगकर्ताहरुलाई आफ्नो पसललाई डिजिटलाइज गर्न र डिजिटल नेपाल प्रवर्द्धन गर्न मद्दत गर्छ । यो नेपालका हरेक पसललाई चाहिने मोबाइल समाधान हो ।
मेजर मी
मेजर मी एउटा सेवा हो, जसले बच्चाको वृद्धि विकासलाई सजिलै अनुगमन गर्ने गर्दछ । यसले तपाईंको बच्चाबारे राम्ररी बुझ्न स्मार्टफोन प्रयोग गरेर भिडियो खिचे जत्तिकै सजिलो बनाउँछ ।
यसले शरीर स्क्यान गर्न मोबाइल उपकरणको डेप्थ सेन्सर प्रयोग गर्दछ र मेसिन लर्निङ प्रयोग गरेर मेजर मीले बच्चाको थ्रिडी बडी मोडेलको पुनर्निर्माण गर्दछ, जसले विश्व स्वास्थ्य संगठनको मापदण्ड बाल वृद्धि निगरानी मेट्रिक्स प्रदान गर्न सक्छ ।
यसका साथै, बाल वृद्धि अनुगमनको सम्पूर्ण प्रक्रियालाई राम्रो शुद्धता, गति, विश्वसनीयता, पहुँच र प्रयोगमा सहजताका साथ पूर्ण रूपमा डिजिटलाइज गरिएको छ । बाल वृद्धि अनुगमनको क्षेत्रमा रहेका एउटै खालको लागत संस्थाहरूले ६ गुणा बढी बालबालिकालाई समेट्न सक्छन्, जसले गर्दा यो लागत प्रभावकारी पनि हुन्छ ।
संसारमा कुपोषणका कारण प्रत्येक वर्ष ५.२ मिलियन बालबालिकाको मृत्यु हुने गरेको छ, जसलाई रोकथाम गर्न सकिन्छ । मेजर मी अन्तर्राष्ट्रिय प्लेटफर्महरूमा पनि पुगिसकेको छ र यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय विज्ञहरूद्वारा परिमार्जन गरिएको छ ।
यसलाई अझै प्रभावकारी बनाउन विज्ञहरूको सुझाव अनुसार मूल्याङ्कन र सुधार गरिएको छ । बालबालिकामा वर्षोदेखि देखिदै आएको कुपोषणको समस्यालाई हल गर्न मेजमीको विकास गरिएको छ ।
मेरो स्वास्थ्य
नेपालको हरेक स्वास्थ्य क्षेत्रलाई एकीकरण गर्ने लक्ष्यका मेरो स्वास्थ्य तयार पारिएको हो । यसले नेपालको शारीरिक, मानसिक र भावनात्मक स्वास्थ्य क्षेत्रहरूलाई एउटै पोर्टल मार्फत हासिल गर्ने र एकीकृत गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।
अब एक क्लिकमै स्वास्थ्यको बारेमा बुझ्न सकिन्छ । यस एपको प्राथमिक अवधारणा अन्य सबैको बीचमा सबैभन्दा सजिलो पहुँचयोग्य प्लेटफर्ममा इम्बेड गर्नु रहेको छ ।
यसको उद्देश्य प्रायः प्रयोग हुने र पहुँच गरिएका स्वास्थ्य सेवाहरू दिनु हो, जसमा रक्तदान अभियान, डाक्टरहरूको परामर्श, अनलाइन लक्षण निदान, चिन्ता र डिप्रेसन परीक्षण गर्ने विभिन्न मापन प्रणालीहरु रहेका छन् ।
यी रोगहरु पत्ता लगाउनका लागि यसमा विभिन्न स्वास्थ्य क्यालकुलेटरहरू रहेका छन् जसमा बिएमआई क्याल्कुलेटर, आईबिडब्लु क्याल्कुलेटर, बच्चा पाउने अनुमानित मिति, महिनावारी चक्र र स्वच्छता ट्रयाकर रहेका छन् ।
यसमा मुटुको दर मापन गर्ने, स्वास्थ्य सुझावहरू र समाचारहरूमा पहुँच, शीर्ष चिकित्सा द्वारा क्युरेट गरिएको के गर्ने र नगर्ने टिप्सहरु रहेका छन् ।
यो व्यावसायिक रुपमा एक अनलाइन ई-फार्मेसी र अन्य धेरै सुविधाहरूको प्रशस्तता भएको प्लेटफर्म हो । मेरो स्वास्थ्य सबैका लागि निःशुल्क सेवा दिने गर्दछ । तर कसैलाई कस्टमाइज र आफु अनुकूल सेवाहरू चाहिए त्यस्ता ग्राहकका लागि भिआईपी योजना ल्याउने तयारी छ ।
मेरो स्वास्थ्यको एआईमा आधारित सेल्फ डायग्नोसिस मोडेलले अस्पताल जाने आवश्यकतालाई झण्डै ४० प्रतिशतले हटाउने बताइएको छ ।
मेरो स्वास्थ्यले सबै प्रयोगकर्ताहरूलाई डिजिटल स्वास्थ्य साक्षरता प्रदान गर्न विश्वव्यापी प्लेटफर्मको रूपमा काम गर्ने उद्देश्य राखेको छ । मेरो स्वास्थ्यले सानातिना समस्याहरू र विशेष गरी दुर्गम क्षेत्रहरूमा यात्रा शुल्कको लागतको लागि महँगो चिकित्सा परामर्श लिने आवश्यकतालाई हटाउने छ ।
नयन
नयन मोबाइल एप हो । पछिल्लो समय बालबालिहरू धेरै समय मोबाइलमा बिताउन थालेका छन्, जसले आँखामा असर गरिरहेको हुन्छ । यसलाई कम गर्न र स्वस्थ मोबाइल प्रयोगको बानी बसाल्न एपले सघाउछ ।
एपले आँखा झिम्काउने दर, स्क्रिन बीचको दूरी र विभिन्न सम्भावित रोगहरूलाई स्क्यान गर्छ । यदि आँखा झिम्काउने दर र स्क्रिन बीचको दूरी धेरै छ भने यसले प्रयोगकर्तालाई चेतावनी दिन्छ ।
यसरी, प्रयोगकर्तालाई खराब-प्रयोग बानी बारे सचेत गराउँछ र आफ्नो आँखालाई सम्भावित क्षतिबाट जोगाउँछ । साथै, यसले बच्चामा आँखाको रोग भएमा जाँच समेत गर्छ । यसले कम्प्युटर दृष्टि प्रयोग गरेर बालबालिकाको आँखाको निरन्तर निगरानी गर्दछ ।
यसले स्क्रिनबाट आँखाको गहिराइ गणना गर्छ र यदि यो स्क्रिनको धेरै नजिक छ भने चेतावनी दिन्छ । यसले बालबालिकाको आँखा झिम्काउने दरलाई अनुगमन गर्छ र यदि तिनीहरू स्वस्थ दरमा झिम्काउँदैनन् भने चेतावनी दिन्छ ।
प्लेटफर्ममा कुनै पनि आँखाको रोग जाँच गर्ने सुविधाहरू पनि छन् । एपमा एआईका लागि टेन्सर फलो, कम्प्युटर भिजनका लागि ओपन सिभी र केआईभिवाईका लागि जियूआई प्रयोग गरिएको छ ।
नेप्टु
नेप्टु (नेपाल टुरिज्म) एक एप हो, जसले स्थानीय उत्पादन, भ्रमण गर्ने ठाउँ र स्थानीयको मद्दतसहित सबै पर्यटक साइटहरू बारे जानकारी प्रदान गर्दछ । पर्यटकले त्यस स्थानमा कुनै पनि साइटहरू नछुटाई ठाउँहरू भ्रमण गर्न सक्छन् ।
यसको वेब/एप मार्फत प्रयोगकर्ताले भ्रमण गर्ने ठाउँ बारे जानकारी पाउँछन् । पर्यटकहरूले नेप्टु प्रयोग गरेर प्रख्यात र कम प्रख्यात स्थानहरूको बारेमा थाहा पाउनेछन्, जसले गर्दा अर्को गन्तव्य छनोट गर्न सहज हुनेछ ।
नेप्टुले पर्यटकहरूलाई थप अन्वेषण गर्न र सुरक्षित महसुस गर्न मद्दत गर्नेछ । नेप्टु एप मार्फत पर्यटकहरूले नेपालभर घुम्न सक्छन् र उनीहरू गएको ठाउँबाट स्थानीय गाइडहरूले पर्यटकहरूलाई मद्दत गर्नेछन । यसकारण पर्यटकहरू नेपालमा लामो समयसम्म बस्नेछन् र अधिक खर्च गर्नेछन् ।
यसले गर्दा विदेशी स्रोतहरूबाट आम्दानी बढ्ने विश्वास गरिएको छ । एपमा स्थानीय उत्पादन, परम्परा र संस्कृतिका बारेमा जानकारी पनि राखिएको छ ।
पर्यटकहरूको सुरक्षाको लागि स्थानीय अधिकारीहरूसँगको सहकार्य पनि गरिने नेप्टुको भनाइ छ । एपबाट पर्यटकहरूलाई कुन सेवाहरू बढी प्रख्यात छन् भनेर जान्न सकिन्छ ।
पाइथन भ्वाइस असिस्टेन्ट
पाइथन भ्वाइस असिस्टेन्टको प्रोजेक्टको वास्तविक नाम जार्भिस हो । जार्भिस पाइथन प्रयोग गरेर बनाइएको भ्वाइस एसिस्टेन्ट हो । जार्भिसले इमेल पठाउने, संगीत बजाउने, कम्प्युटर पुनः सुरु/शटडाउन गर्ने, मौसम जाँच गर्ने जस्ता थुप्रै कामहरु गर्न सक्छ ।
यसले भ्वाइस एसिस्टेन्टमा दोहोर्याइएको कार्य स्वचालित गर्ने गर्दछ, जसले समय तथा स्रोतहरू बचाउन सहयोग गर्दछ । यसलाई आवाज द्वारा नियन्त्रण गर्न सकिन्छ । यसले शहरको मौसम जाँच गर्न सक्छ । यसले गीत बजाउने तथा गुगल र युट्युब सर्च पनि गर्न सक्छ ।
त्योसँगै यसले इमेल पठाउने तथा कुनै वेबसाइट खोल्ने जस्ता काम पनि गर्न सक्छ । धेरै उद्योगहरूमा भएका प्रगतिहरूले डिजिटल भ्वाइस सहायकहरूलाई थप परिष्कृत र दैनिक प्रयोगको लागि उपयोगी बन्न मद्दत गरिरहेको छ ।
साराङ्ग
साराङ्ग विद्यार्थीले नेतृत्व गरेको स्टार्टअप हो, जसले नेपालको सांस्कृतिक, प्राकृतिक र ऐतिहासिक सम्पदाको संरक्षण र प्रवर्द्धन गर्न मद्दत गर्दछ । यसले ट्राभल टेक उद्योगमा प्रडक्टहरुको विकास गर्ने र सम्पदाहरूको सूचना प्रवाह प्रणालीलाई डिजिटलाइज गर्न काम गरिरहेको छ ।
कम्पनीका अनुसार यसले क्युआर संलग्न बोर्डहरू निर्माण गर्नेछ, जसलाई सम्पदा स्थलहरूमा राखिनेछ । यी क्युआर कोडहरूलाई स्क्यान गरेपछि यसले प्रयोगकर्तालाई विश्वका सबै प्रमुख भाषाहरूमा सम्पदाको बारेमा बताउँनेछ र सम्पदा वरिपरिको भ्रमण गराउनेछ ।
साराङ्गले नेपालभर १०० वटा बोर्ड राखेको छ, जसमा क्युआर कोड छन् । साराङ्गका केही उल्लेखनीय स्थानहरू लुम्बिनी, जनकपुर नगर, ठमेल, बुढानिलकण्ठ, दक्षिणकाली आदि हुन् ।
यसले सयौँ सम्पदाहरूको डिजिटल फुटप्रिन्ट सिर्जना गरेको छ । ठमेलजस्ता पर्यटकीयस्थलको थालनी गर्ने आधार बनेको भगवान बहलजस्ता बिर्सिएका र किनारा लगाइएका ठाउँलाई साराङ्गले प्रवर्द्धन गर्ने छ । यसले नेपालमा घुम्न जाने ठाउँहरूको बारेमा जान्न चाहने पर्यटकहरूकालाई सबै जानकारी उपलब्ध गराएको छ ।
यसले नेपालको सम्पदा र संस्कृतिको संरक्षण गर्दछ । त्यस्तै यसले पर्यटन गतिविधिहरूलाई पनि बढावा दिन्छ । यसले पर्यटनमा आधारित स्थानीय अर्थतन्त्रलाई जीवन्त बनाउँन मद्दत गर्ने बताइएको छ ।
साराङ्गले अमेजन क्लाउड सेवा र आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स उपकरण पनि प्रयोग गरेको छ, जसले गर्दा यसले स्थलहरुको जानकारी विश्वका सबै प्रमुख भाषाहरूमा पहुँचयोग्य बनाउन सक्छ ।
सोल-बिन
सोल-बिन फोहोर व्यवस्थापनको लागि एक प्लेटफर्म हो । सोल-बिन आईओटी र ब्लकचेन प्लेटफर्म हो, जहाँ हटस्पट क्षेत्रमा विभिन्न प्रकारका डस्टबिन राखिएको छ ।
उदाहरणका लागिः कागजको फोहोर सबैभन्दा बढी भएको विश्वविद्यालय क्षेत्रमा मात्र कागज स्वीकार गर्ने डस्टबिन राख्न सकिन्छ, बोतलहरू लिने डस्टबिन क्याफेटेरिया र बारहरूमा र अरु विभिन्न स्थानहरूमा राख्न सकिन्छ ।
जुन डस्टबिन जुन कुराको लागि निश्चित गरिएको हुन्छ त्यसमा त्यही कुरा फालेपछि त्यसलाई लोड सेन्सिङ मेकानिजम मार्फत फोहोरको मौद्रिक मूल्य फेला पार्न सकिन्छ ।
सोलाना मार्फत रिडिम गर्न सकिन्छ र फोहोर सङ्कलन डस्टबिन भरिएको वा नभरिएको सोलबिनको ड्यासबोर्डबाट हेर्न सकिन्छ । यस प्रणालीले काम गर्नका लागि एउटा डस्टबिनले मात्रै केही पनि गर्न सक्दैन त्यसैले पूरै शहरमा डस्टबिनको चेन राख्नुपर्ने हुन्छ ।
यो डस्टबिनलाई ईएसपी ८२६६ ले पावर गरिएको छ । माइक्रोकन्ट्रोलरद्वारा संचालित वेट सेन्सर र अल्ट्रासोनिक सेन्सरको प्रयोगले जताततै राखिएको डस्टबिनलाई ट्याक गर्न सकिन्छ । मानिसहरूलाई डस्टबिनसँग अन्तरक्रिया गर्नका लागि नेक्स्ट डट जेएस मा निर्मित वेब एप रहेको छ ।
यो प्लेटफर्म रिसाइक्लिंग कम्पनीहरूको लागि हो, जसले क्रमबद्ध प्रक्रियामा मूल्य कटौती गर्न, रिसाइक्लिंग र फोहोर व्यवस्थापनमा समस्या भएका शहरहरूका लागि पनि सहयोग मिल्छ ।
स्पष्ट नेपाली
यो सफ्टवेयर नेपाली भाषामा आधारित एआई हो । यसले व्याकरणको गलत प्रयोग बारे पत्ता लगाउन र सच्याउन मद्दत गर्दछ । स्पष्ट नेपाली नेपाली भाषा प्रवर्द्धन गर्ने प्लेटफर्म हो ।
यो सजिलैसंग कुनै पनि एप र सफ्टवेयरसँग मर्ज गर्न सकिन्छ र सजिलै प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसले प्रामाणिक नेपाली लेख्न र सही व्याकरणलाई सजिलो तरिकाले लेख्न मद्दत गर्छ ।
यो एप अरूलाई नेपाली भाषा सिक्न र सिकाउन उपयोगी छ । यसले भाषालाई प्रमाणित गर्न र आधिकारिक कागजातहरू तयार गर्न मद्दत गर्दछ ।
यो एप पनि नेपाली भाषाको थप परिमार्जन, विकास र अनुसन्धान गर्ने उद्देश्यले बनाइएको हो । यसले युवा नेपाली पुस्तामा लोपोन्मुख हुँदै गएको नेपाली भाषाको संरक्षणमा पनि मद्दत गर्नेछ ।
टी स्क्यान
टी स्क्यान नेपालमा बनेको भेन्डिङ मेसिन हो, जसले कसैको सहयोग बिनानै चिया बनाउन र बेच्न सक्छ । मेसिनको माथिल्लो भागमा क्युआर कोड हुने गर्दछ जुन ग्राहकहरूले आफ्नो ईसेवा वालेट र मोबाइल बैंकिङ एपबाट स्क्यान गर्न सक्छन् ।
भुक्तानी सफलपछि, चिया मेसिनको शीर्षमा रहेको नोजलबाट कप नभरिएसम्म खस्छ । चियाको कप भरेपछि ग्राहकले चिया पिउन सक्नेछन् । टी स्क्यानसँग कस्टम मूल्यहरू र टिप्पणीसहितको आफ्नै खालको क्युआर कोड प्रणाली रहेको छ, जसले गर्दा ग्राहकले सजिलैसँग रकम प्रविष्ट नगरी एक क्लिकमा भुक्तानी गर्न सक्छन् ।
टी स्क्यान भएको संस्थाले सजिलैसँग फोन पे बिजनेश एपबाट डाटा हेर्न र विश्लेषण गर्न सक्छन् । काठमाडौंमा बस्दा धेरै विद्यार्थी र व्यक्तिहरूलाई थर्मसमा चिया हालेर, बजार, बसपार्क, एयरपोर्टलगायतका सरकारी र गैर सरकारी संस्थाहरूको अगाडि बेचिरहेका हुन्छन् । यस समस्याका लागि टी स्क्यानले ठूलो भूमिका खेल्न सक्छ ।
यो मेसिन खरिद गरेर कुनै पनि साधारण व्यक्तिले कम्तीमा पनि रु. ३६ हजार प्रति महिना (टी स्कयानको २ ट्यांक, प्रति दिन) को मूल्यमा कमाउन सक्ने बताइएको छ । यो पोर्टेबल र सञ्चालन गर्न पनि सजिलो रहेको छ । टी स्कयान नेपालको पहिलो क्युआर भेन्डिङ मेसिन हो, जसले ३ सेकेन्डमा चिया पाउन मद्दत गर्छ ।
