आईसीटी समाचार
नेपालको पहिलो डिजिटल वालेट इसेवा १४ वर्ष पुरा गरी १५ औं वर्षमा प्रवेश गरेको छ । नगदरहित अर्थतन्त्रको परिकल्पना गर्दै सन् २००९ मा बेटा भर्जन रिलिज गरी २०१० जनवरी २५ बाट इसेवा सुरू भएको थियो ।
१४ वर्षको अवधिमा डिजिटल कारोबारका लागि ७० लाख बढीले इसेवा प्रयोग गरिरहेका छन् भने दैनिक ५ लाख बढीको कारोबार भइरहेको छ ।
सन् २००० को सुरूतिर व्यवसायहरु विश्वभर अनलाइनमा गइरहेका थिए, जबकी नेपालमा यसको असर एकदमै कम थियो ।
त्यो समयमा डेबिट क्रेडिट कार्ड मात्रै वैकल्पिक भुक्तानीका माध्यम थिए । त्यसपछि एफ्वान सफ्टले नेपालमा सन् २००६ मा एसएमएस बैंकिङ सेवा सार्वजनिक गर्यो । एसएमएस बैंकिङ सेवा ग्राहकले मनपराए ।
सो समयमा नेपालमा मोबाइल फोन, लोकप्रिय र सस्तो हुँदै गईरहेको थियो । कम्पनीले ग्राहकलाई बैंकिङ कारोबारको बारेमा जानकारी दिन र सचेत गराउन प्राथमिक च्यानलको रुपमा एसएमएस प्रयोग गरिरहेको थियो ।
यसले ग्राकहमा एउटा विश्वास र सुरक्षाको वातावरण तयार गर्यो । त्यो समयमा कुल जनसंख्याको २० प्रतिशत भन्दा कम जनसंख्यासँग मात्र बैंक खाता रहेको थियो ।
बैंक खाताबाटै धेरै काम गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा बुझेपछि नेपालमा मोबाइल वालेट सुरू गर्ने योजना एफ्वान सफ्ट (इसेवाको प्यारेन्ट कम्पनी) ले बनाएको थियो ।
इसेवा सुरू हुँदा नेपालका केही कम्पनीहरू अनलाइनमा जान प्रयास गरिरहेका थिए । जब ईसेवा सुरू भयो त्यो समयमा नेपालमा इन्टरनेट पेनिटेरेसन एकदमै कम थियो भने बैंकिङ सेवा पनि सिमित मात्रामा थियो ।
यस्तो अवस्थामा ईसेवाले ईकमर्स व्यवसाय ग्रोका लागि अनलाइन पेमेन्ट मेकानिजम प्रदान गरेर महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो ।
त्यसपछि ईसेवाले पेमेन्ट गेटवे महसुस गर्यो र वेब तथा मोबाइलमा आधारित एप्लिकेसन ईसेवाको विकास गर्यो ।
नेपालमा डिजिटल भुक्तानीलाई प्रवर्द्धन गर्न ईसेवाको ठूलो भूमिका रहेको छ । जुन बेला नेपालमा नेपालमा डिजिटल भुक्तानीको बारेमा सायद कमैलाई मात्र थाहा थियो, त्यसबेला ईसेवाको शुरु भएको थियो ।
१४ वर्षको यात्रामा इसेवाले धेरै आरोह अवरोह पार गरेको छ । ४ जनाबाट सुरू भएको इसेवामा अहिले ३९० बढीले रोजगारी पाएका छन् ।
इसेवामा अहिले ५० बैंक, ४८३ सहकारी र ३७ लघुवित्त आवद्ध भएका छन् । देशभर इसेवाका १ लाख ३० हजार बढी एजेन्ट रहेका छन् भने ४ लाख बढी मर्चेन्ट आवद्ध छन् ।
यो पनि पढ्नुहोस्ः १४ औं वार्षिकोत्सवमा इसेवाको अफरै अफर, यसरी लिनुहोस् फाइदा
