स्वदेशी सफ्टवेयर कम्पनीको नाम लिँदा अग्रपंक्तिमै आउने एउटा नाम हो, इन्फोडेभलपर्स । दुई दशकदेखि नेपालको वित्तीय क्षेत्रलाई डिजिटाइज गर्न लागिरहेको छ ।नेपालको सहकारी, लघुवित्त लगायत वित्तीय क्षेत्रलाई डिजिटल युगमा लैजान उल्लेखनीय भूमिका खेलेको इन्फोडेभलपर्स आज २० औं वर्ष पूरा गरी २१ औं वर्षमा प्रवेश गरेको छ ।
अनेकौं आरोह अवरोह पार गर्दै इन्फोडेभलपर्स यहाँसम्म आइपुगेको छ । एउटा कोठाबाट सुरू भएको कम्पनीले अहिले आफ्नै भवनबाट सेवा प्रदान गरिरहेको छ । लाखौं मानिसलाई डिजिटल सेवासँग जोडेको छ । ग्राहकको अमूल्य समय बचत गर्दै सेवा प्रवाहलाई चुस्त र प्रभावकारी बनाउन हरदम तत्पर छ ।
निरन्तरको परिश्रमले दुई दशकको यात्रा तय गरेको इन्फोडेभलपर्सका संस्थापक तथा प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) उमेश रघुवंशीले बताए । ‘२ दशकको यात्रामा सजिला दिन पनि आए, अप्ठ्यार दिन पनि आय । हामी निरन्तर परिश्रम गर्दै गयौं,’ उनले आइसिटी समाचारसँग भने, ‘यो यात्रामा हामी सन्तुष्ट छौं । २ दशकको यात्रा हाम्रो सुरूवात मात्रै हो । अझै धेरै काम गर्नुछ ।’
सुरुवाती दिनमा सहकारी तथा माइक्रोफाइनान्सलाई प्राथमिकतामा राखेर काम गरेको कम्पनीले पछिल्लो समय आफ्नो दायरा फराकिलो बनाउँदै गइरहेको छ र वित्तीय क्षेत्रलाई आवश्यक पर्ने प्रविधि निर्माणमा केन्द्रित छ ।
लोभलाग्दो बैंकको जागिर छोडेर आफ्नै कम्पनी
आजभन्दा २ दशक अघि उमेश रघुवंशी राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकमा जागिर खाइरहेका थिए । त्यो बेला बैंकको सेवा सुविधा राम्रै थियो । तर रघुवंशीको मनमा आफ्नै केही गर्ने हुटहुटी थियो । त्यो हुटहुटीले उनी धेरै समय बैंकको जागिरमा रमाउन सकेनन् । अनि उमेश रघुवंशीले आफ्नो कोठाबाट ६५ हजारको कम्प्युटरसहित इन्फोडेभलपर्सको यात्रा तय गरेका थिए । केही समयपछि टिममा प्रविन सुवेदी र अर्विन्द प्रधान समेत जोडिए ।
हाल कम्पनीले सहकारीदेखि बैंकसम्म डिजिटल सेवा प्रदान गरिरहेको छ । सुरूमा कम्पनीले औषधि व्यवसायका लागि अकाउन्टिङ सफ्टवेयर फ्रर्मा प्रो तयार पारेको थियो । उक्त सफ्टवेयरले सोचे जति सफलता पाउन सकेन । त्यसले एउटा अनुभव दियो । अनि कम्पनीको यात्रा मोडियो ।
फर्मा प्रोको असफलता पछि इन्फोडेभलपर्सले सहकारीका लागि फिनसिस सफ्टवेयर बजारमा ल्यायो । फिनसिसको सफलताले अरू बैंकिङ सोलुसन विकास गर्ने ऊर्जा पाएको रघुवंशी बताउँछन् ।
फिनसिसको सफलतासँगै कम्पनी आर्थिक रूपमा पनि मजबुत हुन थाल्यो । आवश्यक प्रोग्रामरहरू पनि राख्न थालियो । फिनसिसको सफलतापछि कम्पनी कहिले पछाडि फर्कनु परेन, सफलताको पथमा लम्किरह्यो ।
कम्पनीका टिम मेम्बरको मिमिनेतपछि कम्पनी सफलताको यात्रामा विस्तारै लम्कँदै गएको उनले बताए । अगाडि भन्छन्, ‘सम्पूर्ण टिमको अथक परिश्रम र मिहेनतले इन्फोडेभलपर्स सफल भएको छ । टिमवर्क बिना यो सम्भव थिएन ।’
इन्फोडेभलपर्सका हाल ८ वटा महत्वपूर्ण प्रडक्टहरू बजारमा छन् । मोबाइल बैंकिङ सेवा, इन्फो ट्याब (ब्रान्चलेस बैंकिङ), वित्तीय सेवा, इन्फिनिटी, एमडबली, इम्पावर, वेल्थ प्रो लगायतका प्रडक्टहरूले नेपालको वित्तीय क्षेत्रलाई प्रविधिमैत्री बनाएको छ ।
कम्पनीले बनाएका सफ्टवेयर सहकारी, लघुवित्त, पुँजी बजार, बैंक लगायतका प्रयोग भइरहेको छ । केही समय अगाडि मर्कन्टाइलको कोर बैंकिङ सोलुसन पुमोरी पनि इन्फोडेभलपर्समा मर्ज भएको थियो । वित्तीय क्षेत्रमा अझै सशक्त भएर लाग्न पुमोरीले सघाएको रघुवंशीको अनुभव छ ।
३५० बढीलाई रोजगारी, वित्तीय क्षेत्रमा ६० प्रतिशत बजार हिस्सा
इन्फोडेभलपर्स स्वदेशमा मात्रै सिमित चैन् । भारत, भुटान र अमेरिकामा समेत सेवा विस्तार गरेको छ । १ जनाबाट सुरू भएको कम्पनीमा अहिले ३५० बढीले रोजगारी पाएका छन् ।
कम्पनीले सफ्टवेयर निर्माण मात्र नभएर विभिन्न सरकारी तथा गैरसरकारी संस्थाका लागि एकीकृत सोलुसन र अन्य सेवा समेत प्रदान गर्दै आएको छ । १३ सय सहकारी, १२ लघुवित्त, ३ वाणिज्य बैंक, सबै विकास बैंक, ९५ प्रतिशत फाइनान्स कम्पनी र पूँजी बजार लगायतका कम्पनीमा इन्फोडेभलपर्सका सफ्टवेयर प्रयोग भइरहेका छन् । यसबाट लाखौं प्रयोगकर्ता डिजिटल प्रविधिको युगमा जोडिएका छन् ।
इन्फोडेभलपर्सका प्रडक्ट नेपालको ६० प्रतिशत वित्तीय क्षेत्रमा प्रयोग भइरहेको छ । नेपालको वित्तीय क्षेत्रमा ६० प्रतिशत बजार हिस्सा रहेको रघुवंशीको भनाइ छ । ‘हामीले वित्तीय क्षेत्रको ६० प्रतिशत बजार होल्ड गरेका छौं,’ उनी भन्छन्, ‘यो बजार हिस्सालाई यथास्थितिमा राख्ने र बढाउनेमा अवसर तथा चुनौती दुवै छन् । हामी गुणस्तरीय सेवाका लागि निरन्तर काम गरिरहेका छौं ।’
आईएसओ सर्टिफाइड प्राप्त कम्पनीले हालसम्म विभिन्न राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा विभिन्न अवार्डबाट सम्मानित भइसकेको छ । ख्यातिप्राप्त अन्तराष्ट्रिय संस्था एसोसिओले सन् २०१६ मा आउटस्ट्याण्डिङ आइसिटी कम्पनी अवार्डबाट कम्पनीलाई म्यानमारमा सम्मान गरेको थियो । यसका साथै नेपाल चेम्बर अफ कमर्सबाट ‘बेस्ट इन्नोभेटिभ आईसीटी कम्पनी २०१६’ र सन् २०१७ मा क्यान फेडेरेसन ‘बेस्ट आईसीटी युजर्स अवार्ड’ पनि प्राप्त गरेको थियो ।
विश्वस्तरीय बैंकिङ सोलुसन बनाउने योजना
पुमोरीलाई मर्ज गरेपछि इन्फोडेभलपर्स आक्रामक रूपमा अगाडि बढ्दै छ । यो वर्ष कम्पनीले नयाँ बैंकिङ सोलुसन बनाउने योजना बनाएको छ । यो वर्ष विश्वस्तरीय बैंकिङ सोलुसनमा काम गर्ने इन्फोडेभलपर्सका सीईओ उमेश रघुवंशीले बताए ।
‘यो वर्ष हामी विश्वस्तरीय बैंकिङ सोलुसन विकासमा केन्द्रित हुन्छौं,’ उनले भने, ‘उक्त प्रडक्ट तयार भएपछि विश्वका राम्रा कहिलिएका बैंकिङ सोलुसनसँग प्रतिस्पर्धा गर्छौं । नेपालबाट पनि विश्वस्तरीय प्रडक्ट बन्न सक्छ भन्ने सन्देश दिन्छौं ।’
नेपालमा जति पनि सूचना प्रविधिको विकास भएको छ त्यसमा निजी क्षेत्रको योगदान छ । नेपालमा पनि विश्वस्तरीय प्रडक्ट र जनशक्ति छन् । तर नेपाली प्रडक्टलाई ‘हेय’को दृष्टिकोणले हेर्दा समस्या सिर्जना भइरहेको छ । भर्खरै सर्वांगीन विकास अध्ययन केन्द्र (आईआईडीएस) ले गरेको एक अध्ययनमा नेपालमै बसेर विदेशीको आईटीको काम गरी ६७ अर्ब बढी कमाएको देखिएको छ ।
नेपालको अर्थतन्त्रमा आईटीको योगदान बढाउन सरकारले स्वदेशी कम्पनीको क्षमता अभिवृद्धिमा जोड दिनुपर्ने रघुवंशीको भनाइ छ । ‘सरकारले आईटीको इकोसिस्टम बलियो बनाउन पहल गर्नु पर्छ । नेपालमा विदेशी मुद्रा भित्र्याउन सक्ने एउटा राम्रो क्षेत्र आईटी हो,’ रघुवंशीले भने, ‘आईटी क्षेत्रको विकासका लागि सरकार र निजी संस्थाले स्वदेशी प्रडक्ट प्रयोग गर्नुपर्छ । विश्वास गर्नुपर्छ ।’
कुनै बेला विदेशी सफ्टवेयरहरुको दवदवा रहेको नेपालमा स्वदेशी प्रडक्टमा विश्वास दिलाउन कम्पनीको प्रयास र भुमिका महत्वपूर्ण छ । तर पनि अझै गर्नुपर्ने काम धेरै बाँकी छ । यस बाहेक कम्पनीले आफ्ना प्रडक्टलाई अझै परिस्कृत गर्ने र आउटसोर्सिङमा पनि हात हाल्ने योजना बनाएको छ ।