नेपालको शिक्षण प्रणालीमा आयाम फेर्न सक्ने \'ब्लेन्डेड लर्निङ\'

“ब्लेन्डेड लर्निङ”भन्ने वाक्यांश अहिले एकदमै चर्चित हुदै गएको छ। महामारीले गर्दा हजारौँ बालबालिकालाई भौतिक शिक्षा लिन असर पारेको छ । धेरै विद्यार्थीले अनलाइन अध्ययन माथि भरपर्नु परेको देखिन्छ । यो महामारी सकिए पछि एक नौलो किरण सबैको जीवनमा निस्किन्छ । यो महामारीमा हामीले धेरै गुमाए पनि टेक्नोलोजीको क्षेत्रमा एउटा नयाँ आयाम पाउन सफल भएका छौँ ।

अनलाइन अध्ययनलाई भौतिक शिक्षासँग जोडेर लैजाँदा अझै शैक्षिक स्तर बढाउन सकिने देखिन्छ । यही परम्परागत शिक्षा र अनलाइन शिक्षाको मिश्रणलाई ब्लेन्डेड लर्निङ भनिन्छ ।

अनलाइन अध्ययनलाई भौतिक शिक्षासँग जोडेर लैजाँदा अझै शैक्षिक स्तर बढाउन सकिने देखिन्छ । यही परम्परागत शिक्षा र अनलाइन शिक्षाको मिश्रणलाई ब्लेन्डेड लर्निङ भनिन्छ । विद्यार्थीहरुले भौतिक शिक्षा ग्रहण गरेर पहिलेको अनुभवको साथै अहिलेको अनलाइन शिक्षामा वेभिनारको प्रयोग गरेर अघि बढ्न सकिन्छ । यो मोडेललाई नेपालले सकेसम्म चाँडै मान्नु पर्छ । यसको कारणहरु यी प्रकारका छन् ।

१. विद्यार्थी र शिक्षाको दूरी घटाउन

नेपालमा ८०% विद्यालय दुर्गम क्षेत्रका छन् । त्यहाँको विद्यार्थी पहुँचमा इन्टरनेट डाटा मात्रै हुने भएकाले पढाइ गर्न एकदमै गाह्रो हुन्छ । विद्यालयहरुले ब्लेन्डेड लर्निङ मोडेल तहत विद्याथीहरुलाई कक्षाको अफलाइन भिडियो, डाउनलोड गर्न मिल्ने सामाग्री जसलाई जुन समयमा पनि हेर्न मिलेस । त्यसतो खाले पठ्नपाठ्न सामाग्रीको व्यवस्था मिलाउनुपर्छ । एनसेल र एनटीसीको सस्तो डाटा प्लानहरुले विद्याथीहरुलाई सधँै अनलाइन नबसिकननै  अध्ययन गर्न सजिलो हुन्छ ।

२. साझेदारीको अवसर

दिनानुदिन अनलाइन शिक्षाको अभ्यास बढ्दै गएपछि थुप्रै किसिमको नयाँ विचारहरु आउन थाल्छन् र विद्यालयहरुले आफैमा छलफल गरेर कक्षा सञ्चालनको नयाँ प्रविधि निकाल्न सक्नेछन् जस्ले गर्दा हामीले जूम, गूगल मीट, माइक्रोसफट टीम्स, मूडल जस्ता सफ्टव्येरमा कम भरपर्नु पर्ने हुन्छ ।

३. निजिकृत शिक्षा

ब्लेन्डेड लर्निङ मोडेलले गर्दा शिक्षक र विद्यार्थीको शैक्षिक सम्बन्ध अझै सुमधुर बन्दै जान्छ । शिक्षकले विद्यार्थीलाई कसतो शिक्षण सामाग्रीले फाइदा हुन्छ भन्ने कुरा बुभmन सक्छन् र हरेक एक विद्यार्थीलाइ ध्यान दिन सक्छन् । यसले गर्दा हरेक एक विद्यार्थीको चौतर्फी विकास हुन्छ र कौशल नेतृत्वको नी विकास हुन्छ ।

४. सही प्लेटफर्ममा लगानी

पुरै विश्वनै टेक्नोलोजी तर्फ ढल्किदै जादा नेपाल नी पछि नहुनुपर्ने देखिन्छ ।यही कारणले स्कुल तथा कलेजहरुले अनलाइन अध्ययनलाई मध्यनजर राख्दै त्यसमै लगानी गर्नुपर्ने देखिन्छ । यसले शिक्षण प्रणालीलाई गुणस्तरीय बनाउनुको साथसाथै सस्तो पनि बनाउन्छ र हामी पनि विश्वस्तरीय शिक्षण प्रणालीमा जान सक्छौँ ।

स्रोत : फयुजक्लासरुम