आईसीटी समाचार
प्रत्येक तस्बिरको एउटा कथा हुन्छ । त्यसले उत्सव, रमाइलो, जीवनको कुनै विशेष क्षण वा कसैसँगको अन्तिम मुस्कान बोकेको हुन सक्छ ।
तर ती सबै यादहरू केही सेकेन्डमै हराउन सक्छन् यदि तपाईंले आफ्ना फोटो–भिडियो सुरक्षित राख्ने सही तरिका अपनाउनु भएन भने । आज स्मार्टफोनले कुनै पनि क्षण कैद गर्न सजिलो बनाएको छ, तर तिनलाई दीर्घकालीन रूपमा सुरक्षित राख्नेबारे धेरैजसो मानिस लापरवाह छन्।
पुराना दिनमा तस्बिर प्रिन्ट भएर फोटो एल्बममा राखिन्थ्यो, तर अहिले ती यादहरू हार्ड ड्राइभ वा क्लाउड सेवाहरूमा अनियमित रूपमा थन्किएका हुन्छन् । एक सानो गल्तीले ती यादहरू सधैंका लागि मेटिन सक्छन् ।
३-२-१ नियम
गूगल फोटोज, आईक्लाउड वा अमेजन फोटोज जस्ता सेवामा अपलोड गर्नु राम्रो सुरुवात भए पनि त्यो केवल एक प्रतिलिपि मात्र हो, र एक प्रतिलिपि कहिल्यै पर्याप्त हुँदैन।
खाता ह्याक, लक, वा सेवा प्रदायकको नीतिमा आएको परिवर्तनले वर्षौँका तस्बिर पलभरमै हराउन सक्छन्। यस्तै समस्याबाट जोगिन विशेषज्ञहरूले सिफारिस गर्ने 3-2-1 ब्याकअप नियम अत्यन्तै महत्वपूर्ण हुन्छ ।
3-2-1 नियममा तीन प्रतिलिपि हुन्छ, जसमा दुई प्रकारका भण्डारण माध्यम र एक प्रतिलिपि अफसाइट। उदाहरणका लागि, कम्प्युटरमा मुख्य लाइब्रेरी, बाहिरी हार्ड ड्राइभमा अर्को प्रतिलिपि र क्लाउडमा थप सुरक्षित कपी राख्दा कुनै एक माध्यम विफल भए पनि यादहरू सुरक्षित रहन्छन्।
तर धेरैले सबै ब्याकअप एउटै ठाउँमा राख्ने गल्ती गर्छन्। आगलागी, चोरी वा अन्य दुर्घटनाले एकैचोटि सबै प्रतिलिपि नष्ट हुन सक्छन्। सन् २०२५ को विश्वव्यापी एडब्लुएस आउटेजले पनि एउटा मात्र स्थानमा भर पर्नु कति जोखिमपूर्ण हुन सक्छ भन्ने स्पष्ट देखाएको थियो।
नियमित जाँच गर्ने बानी
त्यति मात्र होइन, मानिसहरूले बनाएका ब्याकअपले अझै काम गर्छ कि छैन भन्ने नियमित जाँच नगर्ने बानीले पनि ठूलो क्षति निम्त्याउँछ। धेरैको अनुभव हुन्छ—वर्षौँसम्म नखोलेका बाहिरी ड्राइभ अचानक नचल्ने र बालबालिकाका तस्बिरहरूजस्ता अमूल्य यादहरू सधैँका लागि हराउने।
यसबाहेक, यात्रा अघि फोनमा ठाउँ बनाउन भन्दै सबै तस्बिरहरू एकै अनियोजित फोल्डरमा फालिदिने गल्ती पनि धेरैले गर्छन्। तस्बिर सुरक्षित त हुन्छन्, तर अव्यवस्थित ‘फोटो डम्प’ कहिल्यै नखुल्ने डिजिटल जंगल बन्न सक्छ। डिजिकाम जस्ता फोटो व्यवस्थापन उपकरणले यस समस्याबाट जोगिन मद्दत गर्न सक्छ।
क्लाउड सेवाहरू स्वयं पनि स्थायी हुँदैनन्। सन् २०२४ मा गूगलले लाखौँ निष्क्रिय खाता हटाउँदा गूगल फोटोजमा रहेका यादहरू समेत सधैँका लागि हराएका थिए। त्यसैले समय–समयमा क्लाउड खातामा लगइन गर्नु, सूचनाहरू हेर्नु, र नियम परिवर्तनबारे सजग रहनु अति आवश्यक छ।
अन्तत, फोटोहरू केवल फाइल होइनन्—ती हाम्रो व्यक्तिगत इतिहासका पाना हुन्। एउटा गल्ती, एउटा बिग्रिएको ड्राइभ, वा एउटा बिर्सिएको पासवर्डले दशकौँका यादहरू मेटिन सक्छन् । त्यसैले अब ढिला नगरी उचित योजना बनाउनुपर्छ।
3-2-1 नियम अपनाउने, अटो–ब्याकअप प्रणाली सेट गर्ने, हरेक तीन महिनामा ब्याकअप परीक्षण गर्ने, अफसाइट–एन्क्रिप्टेड प्रतिलिपि राख्ने, र पुराना ड्राइभ समय–समयमा प्रतिस्थापन गर्ने जस्ता उपायले तपाईंका यादहरू दीर्घकालसम्म सुरक्षित राख्न सक्छन्।
आजै एक घण्टा समय निकालेर आफ्नो ब्याकअप प्रणाली जाँच्नुहोस्—यही सानो कदमले तपाईंका अमूल्य क्षणहरू सदाझैँ सुरक्षित राख्न सहयोग पुर्याउँछ।
