आईसीटी समाचार
डिजिटल दुनियाँमा जहाँ क्याप्चा सुरक्षा का लागि प्रयोग गरिन्थ्यो, त्यही अहिले प्रयोगकर्ताका लागि खतरा बन्न पुगेको छ। “आईम नट अ रोबोट” (I'm Not a Robot) जस्ता विकल्पमार्फत साइबर अटाकरहरूले मानिसहरूलाई नक्कली वेबपेजमा लैजाने र फिशिङ स्क्यामको शिकार बनाउने गरेका छन्।
पहिले जहाँ यस्ता आक्रमणहरू गर्न गाह्रो हुन्थ्यो, अब यो अत्यन्तै सजिलो भएको छ। निःशुल्क होस्टिङ प्लेटफर्महरू जस्तै भर्सेल (Vercel), नेट्लिफाइ (Netlify) वा अन्य उपकरणहरूको मद्दतले कुनै पनि व्यक्तिले केहीै मिनेटमा वास्तविक जस्तो वेबसाइट तयार गर्न सक्छ।
आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्सको बढ्दो प्रयोगले फिशिङ साइटहरू चिन्ने काम अझै गाह्रो बनाएको छ। फिशिङ साइटहरूको डिजाइन, टेक्स्ट र सुरक्षा अलर्ट सन्देशहरू यति वास्तविक देखिन्छन् कि प्रयोगकर्ताले असली र नकली बीच फरक छुट्याउन नै सक्दैनन्।
प्रयोगकर्ताले पासवर्ड रिसेट, डेलिभरी अपडेट वा बैंक भेरिफिकेसन जस्ता सन्देशमा क्लिक गर्ने बित्तिकै, नक्कली फारम भर्नका लागि भनिन्छ। त्यही समयमा उनको इमेल आईडी, बैंक विवरण वा अन्य संवेदनशील जानकारी साइबर ठगहरूको हातमा पुग्छ।
यी बढ्दो साइबर स्क्यामहरूबाट बच्न सबैभन्दा राम्रो उपाय सतर्कता र जाँच-पडताल हो। कुनै पनि लिङ्कमा क्लिक गर्नु अघि त्यसको यूआरएल अवश्य जाँच्नुस्। वेबसाइट सधैं एचटीटीपीएसबाट शुरु हुनुपर्छ र यसको डोमेन वास्तविक संस्थासँग मेल खानाुपर्छ।
साथै, आफ्ना सबै अकाउन्टहरूमा टु-फ्याक्टर अथेन्टिकेसन (टु-फ्याक्टर औथेन्टिकेसन, 2FA) अन राख्नुस्। यसले पासवर्ड लीक भए पनि अकाउन्टलाई सुरक्षित राख्न मद्दत गर्छ। साथै, आफ्नो ब्राउजर र सुरक्षा सफ्टवेयरहरू नियमित रूपमा अपडेट गरिरहनुस्।
