स्नेहा झा
आजको डिजिटल युगमा बैंकिङ र नगदसँग सम्बन्धित हाम्रो काम अब अनलाइन मोडबाट मात्र सम्भव भएको छ । त्यहीपनि कहिलेकाहीँ एटीएम जानै पर्ने अवस्था आउँछ । उदाहरणका लागि, यदि तपाईंको अनलाइन बैंक खाता कुनै कारणले उपलब्ध छैन, वा तपाईंसँग अनलाइन बैंकिङ सेवाको सुविधा छैन भने, तब एटीएम पैसा निकाल्न वा जम्मा गर्ने सबैभन्दा सजिलो माध्यम बन्न सक्छ । तर एटीएम प्रयोग गर्दा, तपाईंले केहि कुराहरू ध्यानमा राख्नु पर्छ ताकि कसैले तपाईंको एटीएम कार्डको दुरुपयोग गर्न नपरोस् ।
१ . अरू कसैलाई एटीएम कार्ड प्रयोग गर्न नदिनुहोस्
तपाईंले सम्झनु पर्ने पहिलो कुरा तपाईंले एटीएम आफैं प्रयोग गर्नुपर्छ । धेरै पटक वृद्ध वा कम शिक्षित मान्छेहरूले नजिकै उभिएको व्यक्तिको सहयोग लिने गर्छन्, तर त्यसो गर्नु ठगहरूलाई लुटपाट गर्ने मौका दिनु जस्तै साबित हुन सक्छ ।
आवश्यक परेमा एटीएम गार्डको मद्दत लिन सक्नुहुन्छ वा परिवारका कुनै सदस्यलाई पनि साथमा लैजान सक्नुहुन्छ । तर सबैभन्दा सुरक्षित उपाय भनेको सकेसम्म अरू कसैलाई एटीएम कार्ड नदिने हो ।
२. एटीएम सुरक्षा जाँच गर्नुहोस्
मानिसको आवतजावत कम हुने ठाउँमा धेरै पटक एटीएम जडान गरिन्छ । यस्तो अवस्थामा ह्याकरहरू र क्लोनरहरूले एटीएमसँग छेडछाड गर्छन् र यसमा क्लोनिङ उपकरणहरू जडान गर्छन् ताकि प्रयोगकर्ताको कार्ड क्लोन गरेर पैसा निकाल्न सकिन्छ । यस्तो अवस्थामा तपाईले एटीएमको किप्याड राम्रोसँग जाँच्नुपर्छ कि यसमा कुनै गल्ती छ कि छैन वा कुनै परिवर्तन भएको छ की भनेर ।
३. एटीएम कार्डको पिन नम्बर लुकाएर राख्नुहोस्
जब तपाईं पैसा झिक्न वा जम्मा गर्न एटीएममा जानुहुन्छ, तपाईंले प्रयोग गर्दा आफ्नो कार्डको किप्याडमा पिन नम्बर इन्६र गर्नुहुन्छ । यस्तो अवस्थामा ध्यान राख्नुहोस् कि तपाईसँग अरु कोही व्यक्ति छ वा छैन, अर्को हातले गोप्य रूपमा एटीएम पिन इन्टर गर्नुहोस् ।
धेरै पटक ह्याकरहरूले क्यामेरा जडान गरेर कार्ड पिन चोर्छन् र त्यसपछि कार्ड क्लोनिंग मार्फत तपाईंको बैंक खाता खाली गर्न सक्छन् । यसबाहेक, यदि तपाईंसँग अरू कोही उभिरहेको छ भने, अर्को हातले लुकाएर एटीएम पिन प्रविष्ट गर्नुहोस् ।
४. एटीएम मेसिनमा बत्ती बलेको छ कि छैन जाँच गर्नुहोस्
जब तपाईं एटीएम मेसिनमा आफ्नो कार्ड छिरााउन जानुहुन्छ, तपाईंले त्यहाँ हरियो वा पहेंलो बत्ती बलेको देख्नुहुन्छ । यदि यो बत्ती बलेको छैन् भने तपाईले एटीएम प्रयोग गर्नबाट जोगिनु पर्छ । यस्तो अवस्थामा एटीएममा केही छेडछाड भएको हुनसक्छ ।
५. एटीएम पिन परिवर्तन गरिरहनुहोस्
तपाईंले समय समयमा आफ्नो एटीएमको पिन नम्बर परिवर्तन गरिरहनुपर्छ । यसबारे बैंकले पनि तपाईंलाई सल्लाह दिन्छ । एउटै पिन नम्बर लामो समयसम्म राख्नु सुरक्षित मानिँदैन् । त्यसकारण, एटीएम पिन परिवर्तन गरिरहनुहोस् र कुनै विशेष ढाँचा वा समान अंकहरूको पिन नबनाउनुहोस् ।
यो पिनमा विभिन्न नम्बरहरू प्रयोग गर्न बढी सुरक्षित मानिन्छ, जुन अन्य व्यक्तिले सजिलै अनुमान गर्न सक्दैन्, उदाहरणका लागि, तपाईंको जन्म मिति, मोबाइल नम्बरको पहिलो वा अन्तिम चार अंकहरू, ४ शून्यहरू सँगै (००००) वा १ सँगै। चार पटक (११११), यस प्रकारको पिन कहिल्यै प्रयोग गर्नुहोस् ।
