आईसीटी समाचार
विश्व विज्ञान दिवस २०२४ को अवसरमा नेपालमा ‘नेपालका लागि विज्ञान कुटनीतिः उन्नत विज्ञान तथा प्रविधि प्रवर्द्धन’ विषयक कार्यक्रम आयोजना भएको छ ।
नेपाल विज्ञान तथा प्रविधि प्रज्ञा प्रतिष्ठान (नास्ट) अन्तर्गतको विज्ञान कुटनीति तथा विज्ञान प्रविधि प्रवर्द्धन उपसमितिले आईतबार अन्तर्क्रिया कार्यक्रम आयोजना गरेको हो ।
कार्यक्रममा बोल्ने वक्ताहरूले देशको विकासका विज्ञान कुटनीतिमा जोड दिएका थिए । नास्टका निवर्तमान उपकुलपति डा. सुनिल बाबु श्रेष्ठले विज्ञान कुटनीतिमा नेपाल कमजोर रहेको बताउँदै राज्यले यसलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने बताए ।
यस्तै कार्यक्रममा २ वटा पेपर प्रिजेन्टेसन गरिएको थियो । ‘महिला वैज्ञानिकको दृष्टिकोणमा विज्ञान कुटनीति’ वियषमा प्रस्तुति दिदै वैज्ञानिक तथा अर्गनाइजेसन अफ वुमन साइन्टिष्ट इन नेपालकी संस्थापक अध्यक्ष डा. हेमु खरेल काफ्लेले विज्ञान कुटनीति र वैज्ञानिकलाई जोड्न नसकिएको बताइन् ।
त्यसैगरी ‘नेपालको त्रिपक्षीय भूराजनीतिक युगमा विज्ञान कुटनीति’ विषयमा अर्को प्रस्तुति दिदै मध्यपश्चिम विश्वविद्यालयको अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धका भिजिटिङ फ्याकल्टी हरि प्रसार चन्दले लिच्छवि कालदेखि नै नेपालमा विज्ञान कुटनीति सुरू भएको जानकारी दिदै देशको सम्वृद्धिका लागि विज्ञान कुटनीति जरूरी भइसकेको बताए ।
त्यस्तै कार्यक्रममा बोल्दै चीनका लागि नेपालका पूर्व राजदुत महेश कुमार मास्केले विज्ञान कुटनीतिमा जोड दिदै सामाजिक उत्तरदायित्व भएको विज्ञानमा काम गर्नुपर्ने बताए ।
त्यसैगरी नास्टका सदस्य सचिव डा. रविन्द्र ढकालले विज्ञान तथा प्रविधिलाई कुटनीति तथा राजनीतिक स्तरमा जोड्न नसकेको जानकारी दिए । साथै स्रोतको अभावमा नास्टले सोचे अनुसार काम गर्न नसकेको समेत प्रष्ट पारेका थिए ।
यस्तै कार्यक्रमलाई समापन गर्दै पूर्व मन्त्री तथा विज्ञान कुटनीति तथा विज्ञान प्रविधि प्रवर्द्धन उपसमितिका संयोजन गणेश शाहले पनि विज्ञान कुटनीतिमा जोड दिदै विज्ञान जनमुखी हुनुपर्ने र प्रचार प्रसारमा पनि उत्तिकै काम गर्नुपर्ने धारणा राखेका थिए ।
आईतबार आयोजना भएको कार्यक्रममा विभिन्न क्षेत्रका वैज्ञानिकहरू उपस्थिति रहेका थिए । हरेक वर्ष नोभेम्बर १० विश्व विज्ञान दिवस मनाइदै आएको छ भने ग्लोबल साइन्टिफिक इन्डेक्समा नेपालको स्थान ९७औं स्थानमा रहेको छ ।
