आईसीटी समाचार
जसरी प्रविधि विकास भइरहेको छ, ठगहरू पनि थप उन्नत हुँदै गएका छन् । स्मार्टफोनमा रहेका डाटा मात्र होइन, प्रयोगकर्ताको जासूसीसमेत भइरहेको छ र ठगीका घटनाहरू बढ्दै गएका छन् ।
विभिन्न रिपोर्टहरूले देखाएको छ कि स्मार्टफोनको क्यामेरा, माइक्रोफोन र सर्च हिस्ट्रीमार्फत प्रयोगकर्ताहरूको निगरानी गर्न सकिन्छ । तपाईंले पनि कहिलेकाहीँ अनुभव गर्नुभएको होला कि जुन उत्पादनबारे तपाईं कुरा गर्नुहुन्छ, त्यसको विज्ञापन तपाईंको फोनमा देखिन थाल्छ ।
यस्तो अवस्थामा, के स्मार्टफोन हाम्रो कुरा सुन्दैछ? यदि हो भने, यसलाई कसरी रोक्न सकिन्छ? यहाँ हामी तपाईंलाई आवश्यक सेटिङहरू परिवर्तन गरेर यो रोक्ने उपायहरू बताउँदैछौं ।
स्मार्टफोनले कुरा सुन्दैछ वा छैन्, कसरी पत्ता लगाउने ?
धेरै पटक हामीले स्मार्टफोनमा इन्स्टल गरेका एप्सलाई क्यामेरा, माइक्रोफोन र स्टोरेजको अनुमति दिएका हुन्छौं । यस्तो अवस्थामा, ती एप्सले हाम्रो गतिविधि ट्र्याक गर्न सक्छन् । त्यसैले, आवश्यक एप्सलाई मात्र अनुमति दिनु महत्त्वपूर्ण हुन्छ ।
सामान्यतया, फोन जासूसी गर्न क्यामेरा र माइक्रोफोन प्रयोग गरिन्छ । यदि तपाईंको फोनको क्यामेरा वा माइक्रोफोन अनावश्यक रूपमा सक्रिय भइरहेको छ भने, तपाईंले यसलाई पत्ता लगाउन सक्नुहुन्छ । जब पनि क्यामेरा वा माइक्रोफोन सक्रिय हुन्छ, स्क्रिनमा हरियो बत्ती बल्न थाल्छ ।
गोपनीयता सुरक्षित राख्ने उपायहरू
१. एप परमिशन व्यवस्थित गर्नुहोस्
स्मार्टफोनमा इन्स्टल गरिएका एप्सको अनुमति व्यवस्थापन गर्नःसेटिंग मेनु खोल्नुहोस् । यसपछि प्राईभेसीमा गएर परमिसन म्यानेजरमा जानुहोस् ।
यहाँ तपाईंले माइक्रोफोन, क्यामेरा, लोकेशन आदिको अनुमति कुन एप्सलाई दिइएको छ भन्ने हेर्न सक्नुहुन्छ । गोपनीयता सुरक्षित राख्न, अनावश्यक अनुमति हटाउनुहोस् ।
२. सफ्टवेयर र सुरक्षा अपडेट गर्नुहोस्
स्मार्टफोन कम्पनीहरूले नियमित रूपमा सुरक्षा अपडेटहरू ल्याउने गर्छन् । आफ्नो फोन अप–टु–डेट राख्न आवश्यक अपडेटहरू गर्नुहोस् ।
पुराना वा अपडेट नगरिएका एप्समा स्पाइवेयर वा मालवेयर हुन सक्ने सम्भावना उच्च हुन्छ ।
३. भ्वाइस असिस्टेन्ट बन्द गर्नुहोस्
यदि तपाईं गूगल एसिस्टेन्ट, सिरी वा एलेक्सा प्रयोग गर्नुहुन्न भने, यसलाई बन्द गर्नुहोस् । सेटिंगमा गई भोइस असिस्टेन्टमा गएर डिसेबल गर्नुहोस् । यसले माइक्रोफोन अनावश्यक रूपमा सक्रिय हुनबाट रोक्छ ।
४. सार्वजनिक वाईफाईबाट बच्नुहोस्
पब्लिक वाईफाइ असुरक्षित हुन्छ । यदि प्रयोग गर्नैपर्ने भए, भीपीएन अन गरेर मात्र प्रयोग गर्नुहोस् ताकि डाटा चोरी हुने जोखिम कम होस् ।
५. थर्ड–पार्टी एप्स डाउनलोड नगर्नुहोस्
गूगल प्ले स्टोर वा एप्पल एप स्टोरबाट मात्र एप डाउनलोड गर्नुहोस् । अनौठा वा अविश्वसनीय स्रोतहरूबाट एप इन्स्टल नगर्नुहोस् ।
६. फोनलाई समय–समयमा रिबुट गर्नुहोस्
हप्तामा एक पटक स्मार्टफोन रिस्टार्ट गर्नु फाइदाजनक हुन्छ । यसले स्पाइवेयर वा मालवेयर निष्क्रिय गर्न मद्दत गर्छ । साथै, अनावश्यक ब्याकग्राउन्ड प्रोसेसहरू बन्द हुन्छन् । यी उपायहरू अपनाएर तपाईं आफ्नो स्मार्टफोनको गोपनीयता र सुरक्षालाई मजबुत बनाउन सक्नुहुन्छ ।
