आईसीटी समाचार
केही वर्ष अघिसम्म कसैलाई बैंक खातामा पैसा पठाउनु वा प्राप्त गर्न पर्यो भने बैंकमा घण्टौं लाइन लाग्नुपर्थ्यो । तर आज अवस्था फेरिएको छ । हामीले मोबाइलबाटै केहि सेकेन्डमा चाहेको मान्छेलाई पैसा पठाउन, पाउन र विभिन्न सेवाको भुक्तानी गर्न सक्छौं । यतिमात्र हैन तपाईलाइ सानो रकमको ऋण आवश्यक परेमा मोबाइलबाटै ‘लोन’ लिनसक्ने बाताबरण बनेको छ ।
आजभन्दा एक दशक अगाडि र आजको परिस्थिति फेरिएको छ, हाम्रो जीवनशैली सहजमात्र भएको छैन कि उत्पादन बढाउन र आम्दानी गर्न पनि प्रविधिले सघाएको छ । नेपालको वित्तीय सेवामा प्रविधि मार्फत सहजीकरण गर्ने पायोनियर कम्पनि हो ‘एफवानसफ्ट’ । परम्परागत कारोबारलाइ आधुनिक प्रविधिसंग जोड्ने श्रेय यसै कम्पनिलाइ जान्छ ।
सन् २००४ मार्च ६ मा स्थापना भएको एफवान सफ्टले आज आफ्नो १८ औं वार्षिकोत्सव मनाइरहेको छ । वेबसाइट विकास गर्ने, होस्टिङ सेवा दिने लगायतको काम गर्ने गरी शुरूमा विश्वास ढकालले एफवान सफ्टको स्थापना गरेका थिए । उनको योजनामा सामेल भए उस्तै उमेरका अरु दुइ युवा अस्गर अलि र सुवास शर्मा । यी ३ बाहेक अहिले सुबास सापकोटा, कान्तिपुर समुह र १३ सहायक कम्पनिका नेतृत्वको पनि बलियो साथ् छ एफवानसफ्टलाइ । नेपालको सबैभन्दा ठुलो सफ्टवेयर तथा फिनटेक कम्पनि बनाउन अहिले १२ सयबढीले प्रत्यक्ष योगदान दिरहेका छन् ।
आजभन्दा एक दशक अगाडि र आजको परिस्थिति फेरिएको छ, हाम्रो जीवनशैली सहजमात्र भएको छैन कि उत्पादन बढाउन र आम्दानी गर्न पनि प्रविधिले सघाएको छ । नेपालको वित्तीय सेवामा प्रविधि मार्फत सहजीकरण गर्ने पायोनियर कम्पनि हो ‘एफवानसफ्ट’ । परम्परागत कारोबारलाइ आधुनिक प्रविधिसंग जोड्ने श्रेय यसै कम्पनिलाइ जान्छ ।
वेबसाइट डेभलपमेन्ट र होस्टिङ लगायतका काम गर्दा कम्पनी खासै नाफामा नगएपछि उनीहरूले नयाँ अवसर खोजी गर्दै जाँदा फिनटेक क्षेत्रमा काम गर्ने योजना बनाएर अगाडि बढेको एफवान सफ्टका संस्थापक सुवास शर्माले बताए । त्यसपछि कम्पनीले सन् २००७ मा बैंकका लागि एसएमएस बैंकिङ सेवा बिकास गरेको थियो ।
उक्त एसएमएस बैंकिङ सेवा शुरूमा लक्ष्मी बैंकले प्रयोग गरेको थियो । लक्ष्मी बैंकबाट शुरू भएको एसएमएस बैंकिङ सेवा पछि देशका अधिकांश बैंकले प्रयोग गर्न थाले । फिनेटक क्षेत्रमा काम गर्ने योजना अनुरूप हात हालेको एफवान सफ्ट यतिकैमा रोकिने कुरा थिएन् । त्यसपछि कम्पनीले इन्टरनेट बैंकिङ र डिजिटल वालेट इसेवाको विकास गर्यो ।
सन् २००९ मा सुरु भएको इसेवाको नेपालको मात्र नभएर दक्षिण एशियाको पहिलो डिजिटल वालेट हो । आज इसेवाले कोरेको बाटोमा दुई दर्जन बढी भुक्तानी सेवा प्रदायक बजारमा छन् । इसेवाबाट लाखौं नेपालीले भुक्तानीको सेवा लिदै आएका छन् । इसेवाबाट ५० लाखभन्दा बढीले कारोबार गर्ने गरेका छन् ।
एफवान सफ्टलाई नेपालको फिनटेक क्षेत्रमा कखरा सिकाएको कम्पनीभन्दा पनि फरक पर्दैन् । नेपाललाई डिजिटल भुक्तानीको संसारमा डोर्याउन एफवान सफ्टको योगदान उल्लेखनीय र महत्वपूर्ण छ । नेपालमा इन्टरनेट बैंकिंग सेवा सुरु गर्ने बैंक कुमारीका तत्कालिन आइटी प्रमुख इ.सुरेश कर्ण भन्छन ‘एफवानसफ्टको त्यो लगाब र भिजन नभएको भए अहिले हामी चाडै डिजिटल बैंकिंङको यो अवस्थामा आइपुग्न कठिन थ्यो’ ।
एसएमएस बैंकिङबाट फिनटेक क्षेत्रमा हात हालेको कम्पनीले वित्तीय क्षेत्रलाई आवश्यक पर्ने ईन्टरनेट बैंकिङ , मोबाईल बैंकिङ , भाइबर बैंकिङ , फोनलोन जस्ता निकै रूचाइएका प्रविधि निर्माण गरेको छ । अहिले नेपालका अधिकांश बैंकमा एफवान सफ्टले विकास गरेको सफ्टवेयर प्रयोग भइरहेको छ । ९० प्रतिशत वित्तीय क्षेत्रमा कम्पनिका मोबाइल तथा इन्टरनेट बैंकिंग प्रयोगमा छ ।
आज एफवान सफ्ट नेपालको अग्रणी फिनेटक कम्पनीको रूपमा स्थापित भएको छ । एफवान सफ्ट ग्रुप अन्तर्गत हाल १२ सय बढीले रोजगारी पाएका छन् भने वार्षिक अर्बोको कारोबार हुन्छ । कम्पनि सम्भवत देशलाइ सबैभन्दा धेरै कर तिर्ने नेपालको सफ्टवेयर कम्पनि पनि हो ।
डिजिटल इकोसिस्टममा केन्द्रित
एफवान सफ्टले वित्तिय क्षेत्र मात्रै नभएर स्वास्थ्य, शिक्षा, इन्स्योरेन्स लगायतका अन्य क्षेत्रलाई समेत डिजिटलाइज बनाउँदै गएको छ । डिजिटल इकोसिस्टम सिर्जना गर्न कम्पनीले एफवान सफ्ट ग्रुप अन्तर्गत एक दर्जन बढी सहायक कम्पनी सञ्चालनमा छन्।
एफवान सफ्ट कुनै ठूलो लगानी वा कुनै ठूलो तामझामका साथ स्थापना भएको कम्पनी होइन । तर सानो पुँजी र एउटा कोठाबाट शुरू भएको कम्पनीले आज नेपालका विभिन्न क्षेत्रलाई डिजिटाइज बनाउन अहम भूमिका खेलिरहेको छ । राम्रो योजना र मिहिनेत गरेपछि सफल भइन्छ भने गतिलो उदाहरण हो, एफवान सफ्ट ।
संसारमा लोकप्रिय भएको ट्रेन्डलाई पछ्याउन आफुहरू सफल पनि भएको कम्पनिका सिइओ सुबास शर्मा बताउँछन् । ‘हाम्रोमा केही भएको छैन् । हामी भर्खर शुरूवात गर्दैछौं । यहाँ डिमान्डिङ कन्जुमर छैनन् ,’ उनी भन्छन् , ‘ नेपालमा नयाँ आइडिया ल्याउने वित्तिकै पहिलो पटक गरेको हुन्छ । यहाँ यति धेरै आईडियालाई ठाउँ छ । हामी त यहाँ अवसरै अवसर देख्छौं ।’
काम गर्दै गर्दा देखिएका विभिन्न चुनौतीलाई पार गर्दै एफवान सफ्ट नेपालको ठूलो फिनटेक कम्पनी बन्न सफल भएको छ । कम्पनीले साना व्यावसायीलाई डिजिटल माध्यममा ल्याएर उनीहरूको उत्पादन र आम्दानी बढाउन पनि विशेष भूमिका खेलेको छ । सरकारको डिजिटल नेपाल अभियानलाई पनि आफुहरूले सहयोग गरिरहेको उनको भनाइ छ ।
कम्पनीले स्वास्थ क्षेत्रलाइ प्रविधि मैत्री बनाउन कोजेंन्ट हेल्थ कम्पनिमार्फत काम गरिरहेको छ । यातायातलाइ ब्यबस्थित र सहजसेवा प्रदान गर्न दियालो कम्पनिले काम गरिरहेको छ । सरकारी सेवासुबिधादेखि सामान्य नागरिकका दैनिकी सहज बनाउन कम्पनिका बिभिन्न सहायक कम्पनि र प्रडक्टले काम गरिरहेका छन् ।
कम्पनिले नेपालमा धेरै किसिमले प्रविधिको नविनतम प्रयोगमा आगाडी बढेको छ । डिजिटल बैंकिंङमा समयअनुकुल सुधार र परिमार्जन गैरहेको हुन्छ कम्पनीले । अहिले ओम्नी च्यानल बैंकिंङ सुबिधा दिन कम्पनि लागिपरेको छ । फोनलोन सेवा नेपालको लागि नौलो प्रविधि अनुभव हो ।
नविनतम प्रविधि भित्र्याउन तल्लिन
कम्पनिले नेपालमा धेरै किसिमले प्रविधिको नविनतम प्रयोगमा आगाडी बढेको छ । डिजिटल बैंकिंङमा समयअनुकुल सुधार र परिमार्जन गैरहेको हुन्छ कम्पनीले । अहिले ओम्नी च्यानल बैंकिंङ सुबिधा दिन कम्पनि लागिपरेको छ । फोनलोन सेवा नेपालको लागि नौलो प्रविधि अनुभव हो । फोन मार्फत नै ‘लोन’ सुबिधा लिनसक्ने प्लाटफर्म कम्पनीले बनाएको छ । वित्तीय क्षेत्रमात्र नभएर स्वस्थ, बिमा र यातायात क्षेत्रमा प्रयोग भएका प्रविधिहरुले नेपालको डिजिटल सेवाको राम्रो अनुभव प्रदान गरेको छ कम्पनीले ।
डिजिटल कारोबारमा बिभिन्न रेकर्ड
पछिल्लो समय कम्पनीले विकास गरेको फोनपे अर्थात् स्कानपे प्रविधि धेरै लोकप्रिय भएको छ । फोनपेमा ५५ बढी बैंक तथा वित्तिय संस्था आवद्ध छन् भने ४ लाख ५० हजार बढी व्यवसायी आवद्ध भएका छन् । फोनपेका एक करोड ४० लाखभन्दा धेरै मोबाईल बैंकिङ प्रयोगकर्ता छन् । फोनपे नेपालका सातै प्रदेशमा पुगिसकेको छ ।
१ लाख बढी मर्चेन्टले फोनपेको क्युआर कोड पेमेन्ट एसेप्ट गर्छन् । गत पुस महिनामा फोनपे नेटवर्कमा ५१ अर्ब बढीको कारोबार भएको थियो । फोनपेको नेटवर्क प्रयोग गरी प्रयोगकर्ताहरुले क्यूआर कोड भुक्तानी , अन्तर बैंक पैसा ट्रान्सफर , विभिन्न किसिमका अनलाइन मर्चेन्ट भुक्तानी लगायतका काम गर्न सक्छन् ।
१३ सहायक कम्पनि, अरु पनि थपिदै
एफवान सफ्ट ग्रुप अन्तर्गत ईसेवा , फोनपे , ईसेवा मनि ट्रान्सफर , दियालो टेक्नोलोजी , कोजेन्ट हेल्थ , लोजिका बिन्स , सिरानटेक, दर्शन टेक, इसेवा ट्राभल, एक्सटेन्सो डेटा, बस सेवा, फिट इन्टरनेसनल जस्ता लिडिङ कम्पनी सञ्चालित छन् । अहिले ग्रुप अन्तर्गत १३ कम्पनि संचालनमा रहेको सिइओ सुबास शर्माले जानकारी दिए ।
कतिपय इन्नोभेटिभ प्रडक्ट असफल नभएका पनि हैनन । फोन गर्दा भिडियो बज्ने प्रविधि ‘क्यासएण्डएड’ प्रडक्टमा कम्पनि बिबिध कारणले सफल भएँन । त्यसैगरी अन्यकेहि इकमर्श प्लाटफर्मबाट कम्पनि पछि हट्नुपर्यो तर केहि असफलताले पाठ सिक्दै कम्पनि अझ मजबुद भैरहेको अध्यक्ष बिश्वास ढकाल बताउछन् । हरेक वर्ष नया सेवा र सुबिधा दिने तथा इकोसिस्टम अझ मजबुद बनाउनेगरि कम्पनिहरु थप्ने वा स्टार्टअपहरुमा लगानी गर्ने कम्पनीको योजना नै छ । सफलताको सिढी चढ्न एफवान सफ्ट सबल, सक्षम् र योग्य रहकोमा कसैको दुइमत छैन ।
यो पनि पढ्नुहोस :
एफवान सफ्टः वेब होस्टिङदेखि फिनटेक लिडरसम्म, १४ सहायक कम्पनी, १ हजार बढीलाई रोजगारी
१३ सहायक कम्पनी सञ्चालन गरिरहेको नेपालको लिडिङ आइटी कम्पनी
