‘३ करोड जनसंख्या भनेको सानो होइन, सम्भावना देखेरै इन्ड्राइभ नेपाल आएको हो’

करिब डेढ वर्ष अगाडि नेपालमा विदेशी राइड शेयरिङ प्लेटफर्म इन्ड्राइभ सुरू भएको थियो । अमेरिकाको क्यालिफोर्नियामा मुख्य कार्यालय रहेको इन्ड्राइभको लोकप्रिया नेपाल बढ्दो छ । अहिलेसम्म चालकबाट कमिसन पनि लिएको छ । दर्ता भइसकेपछि मात्रै कमिसन लिने योजना बनाएको छ ।

यसबाट रियल टाइम डिल्स(आरटीडी) मोडलमार्फत यात्रुले रोजेको रुटका लागि भाडा तोक्न तथा नजिकका चालकहरुबाट सोझै काउन्टर अफर पठाउन सक्छन् । त्यसैकारण अन्य प्लेटफर्मभन्दा यो फरक छ ।

यसै शिलशिलामा इन्ड्राइभका एशिया प्यासिफिक क्षेत्रका निर्देशक रोमन एरमोसिन नेपाल आएका थिए । एरमोसिन नेपाल आएको अवसरमा इन्ड्राइभको दर्तामा किन ढिलाइ भइरहेको छ ? नेपाल जस्तो सानो बजारमा किन आउनु भयो ? प्रयोगकर्ता कति छन् ? कमिसन कस्तो छ ? प्रतिष्पर्धा कस्तो छ ? लगायतका विषयमा आइसिटी समाचारका लागि स्नेहा झा ले उनै एरमोसिन सँग गरेको कुराकानी

तपाई इन्ड्राइभको एसिया प्यासिफिक क्षेत्रको निर्देशकको रुपमा काम गर्दै आउनुभएको छ । नेपालमा इन्ड्राइभको अवस्था कस्तो छ ?

हाल नेपालमा इन्ड्राइभ सबैभन्दा ठूलो मोबिलिटी प्लेटफर्मको रूपमा रहेको छ । काठमाडौँमा निकै राम्रो तरिकाले इन्ड्राइभले काम गरिरहेको छ भने उपत्यका बाहिर पनि हामीले पोखरा र भरतपुरमा विस्तार गरिसकेका छौँ ।
हामीले गत वर्षको दोस्रो त्रैमासिकमा इन्ड्राइभलाई सार्वजनिक गरेका थियौँ । त्यो समयदेखि अहिलेसम्म कम्पनीले निकै सफलता हासिल गर्न सफल भइसकेको छ ।

हरेक दिन हाम्रो प्लेटफर्मममा हजारौँ राइडहरु भइरहेका छन् । यात्रुहरुको संख्या बढेसँगै चालकहरु पनि धेरै जना इन्ड्राइभमा जोडिनु भएको छ । यात्रुहरुबाट सकारात्मक प्रतिक्रिया पाइरहेका छौँ । नेपालमा इनड्राइभले एक किसिमको सफलता हासिल गरेको छ ।

अरू देशको तुलनामा नेपालको बजार सानो छ । यस्तो अवस्थामा इन्ड्राइभले किन आफ्नो लक्षित व्यवसायिक क्षेत्रको रूपमा नेपाललाई छान्यो ?

क्षेत्रफलका हिसाबले नेपाल सानो देश भए पनि करिब ३ करोड जनसंख्या भएको देश हो । ३ करोड भनेको सानो जनसंख्या होइन । त्यस कारण नेपाललाई सानो देश भनेर भन्न सकिदैन । हामीले जहिले पनि विकासोन्मुख बजारको खाजी गर्ने गर्दछौँ ।

यस्तो ठाउँमा उपभोक्ताहरुलाई सेवा चाहिएता पनि ठूला कम्पनी, मार्केट सानो छ भनेर आउन चाहँदैनन् । तर हामीले त्यस्तो कहिले सोच्दैनौँ । हामी नेपालमा आएर सेवा दिन थाल्यौँ । नेपालमा सम्भावना देखेरै हामी आएका हौं । कुनै प्रकारको कमिसनको पनि चालकहरुसँग माग गरेका छैनौँ ।

नेपाल सूचना प्रविधिको क्षेत्र तिव्र गतिमा बढिरहेको छ, जसकारण प्रयोगकर्ता पनि हरेक दिन नयाँ एप तथा प्रविधि प्रयोग गर्नलाई उत्सुक रहेका छन् । त्यस कारण इनड्राइभ पनि सफलतापूर्वक चलिरहेको छ । धेरै प्रयोगकर्ता हुनुहुन्छ, जसले हरेक दिन हरेक समय इनड्राइभकै प्रयोग गर्नुहुन्छ ।

चालक र यात्रुको संख्या पनि द्रुत गतिमा बढ्दो छ । हामी कृतज्ञ छौँ । यही कारणले पनि नेपालको बजारलाई मोबिलिटी प्लेटफर्मका लागि सानो क्षेत्र भन्न सकिदैन् ।

नेपालमा इनड्राइभ कानूनी रुपमा दर्ता भएको छ ?

यो सधैँभर आइरहेको प्रश्न हो । विश्वको जुन क्षेत्रमा काम गरे पनि कानूनी रुपमै सञ्चालित हुने हाम्रो उद्देश्य हुन्छ । नेपालमा इनड्राइभ सार्वजनिक हुने बित्तिकै दर्ताको प्रक्रिया सुरू गरेका थियौं । गत वर्ष नै निवेदन पनि पेश गरिसकेका छौं ।

आफ्नो तर्फबाट कानूनी मान्यता प्राप्त गर्नका लागि पूर्ण रुपले लागेका छौँ । त्यसपछि हामी नेपाली राइडरबाट कमिसन लिन्छौं र सरकारलाई पनि कर तिर्छौं । नेपालमा कानूनी रुपमा दर्ता हुनका लागि सरकारी सहयोग महत्वपूर्ण छ । यस वर्षको अन्त्यसम्ममा कानूनी दर्ता हुने आशा छ ।

नेपालमा इनड्राइभ सञ्चालन गर्दा कुनै किसिमको बाधा व्यहोर्नु भएको छ ?

नेपाली समाज राम्रो र खुल्ला विचार भएको महसुस गरेको छु । नेपाली जनताबाट हामीले कुनै किसिमको खराब प्रतिक्रिया वा व्यवहार महसुस गरेका छैनौँ । कहिलेकाँही प्रहरीबाट चालकहरुले समस्या भोग्नुपरेको छ ।

कम्पनी नेपालमा दर्ता नै भएको छैन्, कहाँ चलाउन पाइन्छ भनेर बेला बेलामा हाम्रा चालकहरु रोकिनु पनि भएको छ । तर चालकहरु हाम्रो प्रविधिमा एकदमै परिचित भइसकेका छन् । त्यसकारण उहाँहरु यो प्लेटफर्म छोडेर जान चाहनुहुन्न् । यसलाई राम्रो आम्दानीको स्रोत बनाइ सक्नुभएको छ ।

अहिलेसम्म हामीले धेरै ठूलो बाधा वा समस्या भोग्नु परेको छैन् तर हामी चाँडै हुन सकेनौँ भने पक्कै पनि विभिन्न मन्त्रालयहरुले प्रश्न चिह्न खडा गर्न सक्छन् । तपाईहरुले सुरुमा इनड्राइभ सार्वजनिक गर्दा ६ महिनासम्म कुनै प्रकारको कमिसन नलिने र त्यसपछि केही प्रतिशत लिने भन्नु भएको थियो ।

सुरू भएको ६ महिनाभन्दा धेरै भइसकेको छ । के इनड्राइभले चालकहरुसँग कमिसन लिन थालिसक्यो ?

हामीले अहिलेपनि चालकहरुसँग कुनै प्रकारको कमिसन लिएको छैन् । अहिलेसम्म सबै प्रयोगकर्ताका लागि हाम्रो प्लेटफर्म पूर्ण रुपले निःशुल्क रहेको छ । कमिसन बिना सञ्चालन गरेको पनि डेढ वर्षभन्दा बढि भइसकेको छ । दर्ता भएपछि सायद केही प्रतिशत कमिसन लिन सुरू गर्नेछौँ, जुन १० प्रतिशत भन्दा बढी हुने छैन् ।

दर्ता भएपछि स्थानीय सरकारलाई कर तिर्नुपर्ने हुँदा करका लागि र एपलाई थप राम्रो बनाउँदै लैजान न्यूनतम कमिशन लिनेछौँ । कमिसन कम हुने भएकाले उपभोक्तालाई अप्ठ्यारो हुने छैन । प्रतिस्पर्धी राइड सेयरिंग प्लेटफर्मको तुलनामा कमिसन कम हुनेछ ।

नेपालको राइड सेयरिङ टेन्ड्र अरु देशको तुलनामा कसरी भिन्न छ ?

नेपालको सबैभन्दा ठूलो भिन्नता भनेको नगदमा आधारित कारोबार धेरै हुने गरेको छ । अरू एशियाली मुलुकहरुमा धेरै जसो ई-वालेट वा कार्डको मार्फतबाट भुक्तानी हुने गर्दछ । तर नेपालमा यात्रुहरु नगदमै भुक्तानी गर्न रूचाउँछन् । यसका लागि हामी स्थानीय अनलाइन भुक्तानी प्रणालीहरुसँग पनि सकार्यका लागि छलफल गर्ने क्रममा रहेका छौँ । नेपालमा राइडका लागि विद्युतीय गाडीको प्रयोग पनि एकदमै कम रहेको छ ।

यसका लागि सरकारी तर्फबाट पनि काम हुनु महत्वपूर्ण छ किनभने विद्युतीय सवारीसाधनको बिक्री मात्रै नभएर त्यसका लागि चाहिने पूर्वाधारको विकास जस्तै चार्जिंग स्टेसनहरुको निर्माण गर्नुपनि एकदमै महत्वपूर्ण हुन्छ । यसले प्रदूषण नियन्त्रणमा पनि धेरै भूमिका निर्वाह गर्नेछ ।

पेट्रोलभन्दा विद्युत सस्तो हुने हुँदा पनि यो एक किफायति विकल्पको रूपमा हुन सक्छ । काठमाडौंमा ट्राफिक जाम एकदमै हुने हुँदा बाइक राइड सेयरिंग सबैभन्दा बढि प्रयोग भइरहेको छ । अरू देशहरुमा क्याब सेयरिंग बढी हुन्छ तर नेपालमा बाइकको प्रयोग एकदमै धेरै छ । सरकारले बाटोको निर्माणमा पनि राम्रो ध्यान पुर्याएमा एउटा शहरलाई अर्को शहरसँग जोड्नलाई पनि सहज हुने थियो ।

दिनहुँ इनड्राइभबाट करिब कति राईड हुने गर्दछन् ?

राइडको संख्या विभिन्न कारणले प्रभावित हुन सक्छ । मौसम, ट्राफिक र चाडपर्वले राइडको संख्यामामाथि तल ल्याइरहन्छ तर पनि काठमाडौँमा मात्रै प्रति दिन ५० हजार राइडहरु हुने गर्दछन् । विश्वव्यापी रुपमा हाम्रो प्लेटफर्मबाट दैनिक ४० लाख बढि राइडहरु हुने गरेका छन् । एउटै प्लेटफर्मबाट यति धेरै राइड हुनु आफैमा धेरै ठूलो कुरा हो ।

हाल नेपालमा इनड्राइभ लोकप्रिय राइड शेयरिङ प्लेटफर्मको रूपमा उदाएको छ । बजारमा अन्य राइड शेयरिङ प्लेटफर्म पनि छन् । तपाईहरू प्रतिस्पर्धालाई कसरी हेर्नुहुन्छ ?

विश्वव्यापी बजारकै कुरा गर्नुपर्दा भारत जस्तो देशमा हरेक हप्ता नै नयाँ राइड सेयरिंग प्लेटफर्म आइरहेका हुन्छन् । तर हामी अरू राइड सेयरिंग भन्दा फरक कसरी हुन सक्यौँ भने हाम्रो व्यवसायिक मोडेल नै अरुको भन्दा भिन्न छ । हामी चालक र यात्रु बिचको प्रविधिको रुपमा मात्रै काम गर्छौँ, जसकारण यात्रु र चालकले आफै वार्ता गरेर निश्चित मूल्य तोक्न सक्छन् ।

दुई पक्षलाई बार्गेन गर्ने उपकरण प्रदान गछौँ । यसले नेपालका अरु राइड सेयरिंग प्लेटफर्म भन्दा भिन्न बनाएको छ । प्रतिस्पर्धा जहिले राम्रो नै हुन्छ किनभने यसले हामीलाई पनि थप विकसित र परिमार्जित हुन सहयोग गर्दछ । प्रतिस्पर्धँलाई सकारात्मक रुपमा लिएर लामो समय उपभोक्तालाई सेवा दिने लक्ष्य लिएका छौँ ।