आईसीटी समाचार
यतिखेर विगत १५ दिनदेखि देश लकडाउनमा छ । कोरोना संकटले निम्त्याएको यो विषम परिस्थितीमा अधिकांश कार्यालयहरु बन्द छन । धेरै कम्पनीहरुले घरबाटै काम गरिरहेको अवस्था पनि छ । यो समयमा सबैभन्दा महत्वपुर्ण प्रयोग डिजिटल प्रविधिको नै भएको छ ।
नेपालमा कोरोनाकै कारण पनि डिजिटल प्रविधि र सेवाहरुले महत्वपुर्ण स्थान पाए । इन्टरनेटको प्रयोग व्यापकरुपमा बढेको छ । यसैगरी डिजिटल बैंकिङ, अनलाइन पेमेन्ट, अनलाइन सपिङ तथा इकमर्शको महत्व र प्रयोग बढेको छ । यि यस्ता डिजिटल प्रविधिहरुको प्रयोग र यसबाट उपभोत्ता ठगिन सक्ने अवस्थालाई मध्यनजर गर्दै सेवा नेपाल नामक सस्थाले विभिन्न निकायको ध्यानाकर्षण गरिरहेको छ ।
डिजिटल प्रविधिहरुको प्रयोग र यसबाट उपभोत्ता ठगिन सक्ने अवस्थालाई मध्यनजर गर्दै सेवा नेपाल नामक सस्थाले विभिन्न निकायको ध्यानाकर्षण गरिरहेको छ ।
सेवा नेपालले लकडाउनको अवधीमा दुई पटक विभिन्न सेवा प्रदायक र नियामक निकायसँग यस विषयमा अन्तकृया सञ्चालन गरिसकेको छ । मार्च १, मार्च ४, २०२० मा सस्थाले विभिन्न सम्वन्धित निकायहरुसँग अनलाइन छलफल सञ्चालन गरिसकेको जनाएको छ । पूर्व मन्त्री गणेश शाहको सहभागितामा उपभोत्ता अधिकारका विषयहरुमा छलफल गर्दै सम्वन्धित निकायहरुलाई खबरदारी गर्ने काम गरिरहेको छ ।
मार्च १, २०२० गतेको छलफलमा लकडाउनको अवधीमा देखा परेका इन्टरनेट प्रविधिका समस्या, उपभोत्ताको गुनासोहरुको बारेमा छलफल भएको थियो । इन्टरनेट र दुरसंचार सेवा जस्तो परिस्थितिमा पनि संचालन गर्नुपर्ने कुरा गर्दै हामीले अहिले इन्टरनेटको सहि सदुपयोग गर्न भनिरहेको नेपाल दुरसञ्चार प्राधिकरणका प्रमुख पुरुषोत्तम खनालले अनलाइन छलफलमा बताउनुभयो ।
सेवा प्रदायकहरुले कठिन समयमा पनि सर्पोटको काम गरिरहनुभएको बताउदै उहाँले इन्टरनेट स्लो हुने समस्या केहि हदसम्म भएपनि यसले उपभोत्तालाई खासै असर नपरेको उहाँँको भनाई थियो । उपभोत्ताका गुनासोहरु सम्वोधन गर्न छुट्टै विभागले काम गरिरहेको र कम्प्लेन म्यानेजमेन्ट सिस्टम पनि सञ्चालनमा रहेको खनालले जानकारी दिनुभयो । खनालले कोरोनाको सन्दर्भ र डिजिटल सेवाको कुरा गर्दै भयो " हामी अहिले डिजिटल एरामा प्रवेश गरेका छौ" ।
उपभोत्ताका गुनासोहरु सम्वोधन गर्न छुट्टै विभागले काम गरिरहेको र कम्प्लेन म्यानेजमेन्ट सिस्टम पनि सञ्चालनमा रहेको नेपाल दुरसञ्चार प्राधिकरणका प्रमुख पुरुषोत्तम खनालले जानकारी दिनुभयो ।
यसैगरी भायानेटका प्रमुख विनय वोहोराले अहिलेको अवस्थामा फाइबर बिग्रने समस्या कम भएको र फिल्डमा सपोर्ट दिनुपर्ने अवस्थालाई विभिन्न निकाय र कर्मचारीको समन्वयमा काम गरिरहेको बताउनुभयो । सुरुका दिनमा इन्टरनेट व्याण्डविथमा केहि समस्या भएपनि विस्तारै समस्या समाधान भएको वोहोराको भनाई छ ।
कार्यक्रममा क्यानका पुर्व अध्यक्ष तथा नेपाल बैंक लिमिटेडका पुर्व आइटी चिफ शुरेश कर्णले नेपालमा डिजिटल सेवाहरु विस्तारै महत्वपुर्ण तथा अत्यावश्यक सेवाको रुपमा आइरहेको बताउनुभयो । सन् २००२ मा कुमारी बैंकले पहिलोपटक अनलाइन बैकिङ सुरु गर्दा थुप्रै कठिनाई भोग्नु परेको सन्दर्भ सुनाउदै अहिले उपभोत्ताहरु पनि सचेत भइरहेको बताउनुभयो ।
कारोना सुरु भएको बखत चीनमा नै रहेको रहेको अनुभव सुनाउदै उहाँले त्यहा प्रयोग भएका डिजिटल सेवा तथा प्रविधिहरुले कोरोना संकटका बेला महत्वपुर्ण भुमिका खेलेको बताउनुभयो । अनलाइन छलफलमा सानिमा बैंकका डिजिटल बैकिङ प्रमुख बिक्रम श्रेष्ठको पनि सहभागिता रहेको थियो । अधिवक्ता बाबुराम अर्यालले डिजिटल प्रयोगकर्ता र उपभोत्ताको अधिकारका विषयमा कानुन र पोलिसीले कसरी कनेक्ट गरेको छ भन्ने विषय राख्नुभएको थियो । उहाँले अब एकिकृत कम्प्लेन म्यानेज्मेन्ट प्रणालीको विकास गरि सबैसँग समन्वय गरि काम गर्नुपर्ने आवश्यत्ता औल्याउनुभयो ।
यसैगरी छलफलमा प्रा. डा मनिष पोखरेलले अहिले अनलाइन शिक्षा र इ लर्निङको उपयुक्त समय रहेको र यसको लागि विश्वविद्यालयहरुले काम गर्नुपर्ने विचार राख्नुभयो । यसैगरी क्यान महासंघका महासचिव नारायण थापाले अहिलेको अवस्थामा सेवा प्रदायकले कसरी गर्नुपर्छ भन्ने विषयमा आफ्नो विचार राख्नुभएको थियो ।
मार्च ४, २०२० मा भएको छलफलमा पनि उपभोत्ताको अधिकार र यसलाई सम्वोधन गर्ने कुराहरु उठेका थिए । पहिलो छलफलमा ९ जनाको सहभागिता रहेको थियो भने दोश्रो छलफलमा २३ जना विभिन्न क्षेत्रका प्रतिनिधिहरु सहभागी हुनुहुन्थ्यो । दोश्रो सेसनमा एनटिएका प्रमुख पुरुषोत्तम खनालसँगै आइटी विज्ञ मनोहर भट्टराईले पनि छलफलमा सहभागिता जनाउनुभएको छ । कन्जुमर प्रोटेक्सन अधिकारको लागि धेरै काम गर्नुपर्ने भट्टराईको भनाई थियो । यसको लागि सबैलाई समेटेर एउटा फ्रेमवर्क ल्याउनुपर्ने उहाँको भनाई थियो ।
आइटी विज्ञ रोमकान्त पाण्डेले विभिन्न सेवा प्रदायकका बारेमा सेक्युरिटी इस्युज र डेटा प्रोटेक्सनका बारेमा पनि छलफल गर्नुपर्ने बताउनुभयो । यसैगरी डिजास्टारको समयमा आइटीको विभिन्न माध्यम र प्रविधिबाट काम गर्नुपर्ने आवश्यक्ता रहेको बताउनुभयो । यसैगरी विभिन्न १६ जनाले छलफलमा सहभागिता जनाउनुभएको थियो । प्रविधि पत्रकारहरुको पनि सहभागिता रहेको छलफलमा उपभोत्ता अधिकारका विषयलाई प्राथमिकताको साथ अघि बढाउने निचोड रहेको पुर्वमन्त्री गणेश शाहले बताउनुभयो ।
कार्यक्रमको संयोजन पुर्वमन्त्री गणेश शाह र सञ्चालन हेमपाल श्रेष्ठले गरिरहनुभएको छ । यसैगरी तेस्रो छलफल कार्यक्रम आज माच ७ मा सञ्चालन हुदैछ । दिउसो १.३० बजे जुम मार्फत सञ्चालन हुने छलफल कार्यक्रममा आज प्रा.डा सुवर्ण शाक्य, सेक्युरिटी विज्ञ राजनराज पन्त र आइटी जानकार राजेन्द«मान बनेपाली, प्रमोद पराजुली लगायतको सहभागिता र प्रस्तुती रहनेछ ।
