पछिल्लो समयमा साइबर अपराधका घटनाहरू तीव्र रूपमा बढिरहेका छन् । स्क्यामरहरूले मानिसहरूलाई ठगी गर्नका लागि नयाँ–नयाँ तरिकाहरू अपनाउँदै आएका छन् ।
यी स्क्यामरहरू विभिन्न उपाय प्रयोग गरेर साधारण मानिसहरूको व्यक्तिगत जानकारीमा पहुँच गर्न खोज्छन् । अहिले बजारमा एउटा नयाँ स्क्याम आएको छ, जुन जिउँदा मानिसहरू होइन, मरेका व्यक्तिहरूसँग सम्बन्धित छ ।
तपाईं सोच्नुहुन्छ, यस्तो अचम्मको कुरा कसरी सम्भव छ ? हो, पहिलो पटक सुन्दा यो अचम्म लाग्न सक्छ । तर, अहिले 'भुत ह्याकरहरू’ को एउटा समूह सक्रिय भएको छ । यो समूह निकै चतुरताका साथ मरेका व्यक्तिहरूलाई निशाना बनाउँछन् । यो स्क्याम के हो र स्क्यामरहरूले यस्तो किन गरिरहेका छन्? जानौं।
के हो 'भूत ह्याकर’ को समूह?
भूत ह्याकर (Ghost Hacker) तिनी व्यक्तिहरूका सोशल मिडिया अकाउन्टलाई निशाना बनाउँछन्, जो मानिसहरूको मृत्यु भइसकेको छ । तिनीहरूको उद्देश्य मरेका व्यक्तिको व्यक्तिगत जानकारी चोर्नु हो ।
यदि कुनै मरेका व्यक्तिको व्यक्तिगत जानकारी यी ह्याकरको हातमा पर्छ भने तिनीहरूले त्यसको सोशल मिडिया अकाउन्ट प्रयोग गरेर ठगी गर्न खोज्छन् । स्क्यामरहरूले मरेका व्यक्तिको अकाउन्टबाट अरू व्यक्तिहरूलाई म्यासेज पठाउँछन् र पैसाको माग गर्छन् ।
स्क्यामरहरूले यस्तो जाल रच्ने गर्छन्, जसमा कसै न कसैको फस्ने सम्भावना रहन्छ । तिनीहरू मरेका व्यक्तिसँग कुनै सम्बन्ध नभएका व्यक्तिलाई निशाना बनाउँछन् । अकाउन्टको पहुँच लिएपछि, स्क्यामरहरूले सबैभन्दा पहिले सोशल मिडियामार्फत सम्बन्ध बनाउन थाल्छन् ।
जब तिनीहरूलाई लाग्छ कि स्क्याम सफल बनाउन सकिन्छ, तब आफ्नो असली काम सुरू गर्छन् । स्क्यामरहरूलाई पक्रन पनि सजिलो हुँदैन् । किनभने, एक पटक स्क्याम गरेपछि तिनीहरू तुरुन्तै गायब हुन्छन् ।
यसबाट कसरी बच्न सकिन्छ?
यस किसिमको स्क्यामबाट बच्ने उपाय भनेको व्यक्तिको मृत्यु भएपछि उसको सोशल मिडिया अकाउन्टको पहुँच सुरक्षित गर्नु हो । फेसबुकले व्यक्तिको मृत्युपछि उसको अकाउन्टलाई नोमिनी प्रतिनिधिका रूपमा प्रयोग गर्न अनुमति दिन्छ । सेटिङमा गएर ‘मेमोरलाईजेसन’ मा दुई विकल्पहरू उपलब्ध छन् ।
मेमोरलाईजमा कसैलाई नोमिनीको रूपमा चयन गर्न सकिन्छ । अकाउन्ट डिलिटमा अकाउन्ट डिलिट गर्ने विकल्प हुन्छ ।
यीमध्ये कुनै एक विकल्प छान्ने वित्तिकै ‘लेगेसी कन्ट्याक्ट’ चयन गर्न सकिनेछ, जसमा परिवारका सदस्य, साथी वा आफ्नो विश्वासपात्रलाई चयन गर्न सकिन्छ । फेसबुकजस्तै, इन्स्टाग्रामले पनि ‘मेमोरलाईजेसन’ फिचर उपलब्ध गराएको छ ।