जापान काठबाट बनेको स्याटेलाइट अन्तरिक्षमा पठाउने पहिलो देश बनेको छ । अन्तरिक्षमा पठाइएको स्याटेलाइट पूर्ण रूपमा काठबाट तयार गरिएको छ । यस्तो गर्नुको पछाडि जापानको उद्देश्य स्पेसमा काठ कसरी बाँच्छ भनेर बुझ्न हो ।
यदि जापानको यो परीक्षण सफल भयो भने भविष्यमा धेरै नयाँ कुरा स्पेसमा गर्न सजिलो हुनेछ । यो स्याटेलाइट कसरी काम गर्छ र यदि यो स्पेसमा टिक्छ भने यसको के फाइदा हुन्छ भनेर बुझौं ।
जापानबाट स्पेसमा पठाइएको काठको स्याटेलाइटको नाम ‘लिग्नो स्याट’ राखिएको छ, जसमा ‘लिग्नो’ भनेको काठ भन्ने अर्थमा लिइएको हो । यो शब्द ल्याटिन भाषाबाट लिइएको हो । यो स्याटेलाइट क्योटो विश्वविद्यालय र सुमिटोमो फोरेस्ट्रीको सहकार्यमा तयार गरिएको हो ।
यसलाई स्पेसमा पठाउने काम जापान एयरोस्पेस एक्सप्लोरेशन एजेन्सी (जाक्सा) ले गरेको हो । काठबाट बनेको स्याटेलाइटले कठिन परिस्थितिहरूलाई कसरी सामना गर्छ भन्ने हेर्न निकै रोचक हुनेछ ।
यो स्याटेलाइट मिसनको उद्देश्य स्पेसमा इको–फ्रेन्डली वस्तुहरू प्रयोग गरेर अनुसन्धान गर्नु हो । यदि यो सफल भएमा भविष्यमा स्पेसमा काठका घर बनाउनु सजिलो हुन सक्छ । अन्य वस्तुहरूभन्दा काठ धेरै हल्का हुन्छ र स्पेसमा यो पग्लने सम्भावना पनि कम हुन्छ ।
टेक एक्स्पपलोरिस्टका अनुसार, लिग्नो स्याटलाई होनोकी म्याग्नोलिया काठ प्रयोग गरेर विकास गरिएको हो । १० सेमी लामो यो स्याटेलाइट परम्परागत जापानी काठको काम गर्ने प्रविधिबाट निकै सटीक रूपमा तयार गरिएको हो ।
जानकारी अनुसार, काठबाट बनेको यो स्याटेलाइटलाई स्पेस एक्स–३१ को ड्र्यागन कार्गो वाहनबाट प्रक्षेपण गरिएको थियो र जेम स्मल स्याटेलाईट अर्बिटल डिप्लोयर–३० को प्रयोग गरेर अन्तर्राष्ट्रिय अन्तरिक्ष स्टेशनबाट तैनाथ गरिएको हो ।
लिग्नोस्याट स्याटेलाइटको काठको प्यानलमा थुप्रै सेन्सरहरू जडान गरिएको छ, जसले डेटा सङ्कलन गर्ने काम गर्छन् । यसमा विभिन्न प्रकारका तापमान मापन गरिन्छ । रेडिएसन एक्सपोजर पनि जाँच गरिन्छ । अनुसन्धानकर्ताहरूले त्यस्ता स्थानहरू पत्ता लगाउने प्रयास गरिरहेका छन् जहाँ काठ बिल्कुल पनि टिक्दैन् ।
यदि जापानको यो परीक्षण सफल हुन्छ भने भविष्यमा इको–फ्रेन्डली स्याटेलाइटहरू स्पेसमा पठाउन सकिनेछ । दिगो सामग्रीबाट बनेका स्याटेलाइटहरूमा खर्च पनि कम हुने अपेक्षा गरिएको छ ।