कीवर्डहरू -

टिप्स

के इन्टरनेट एकैपटक विश्वव्यापी रूपमा ठप्प हुन सक्छ? जान्नुहोस् इन्टरनेटको प्रणाली कसरी काम गर्छ

इन्टरनेट अहिले हाम्रो र संसारभरिका धेरै मानिसहरूको दैनिकीको अभिन्न हिस्सा बनेको छ। अनलाइन पढाइदेखि कमाइ, शपिङ, बैंकिङ, इन्टरटेन्मेन्ट, न्यूजसम्म सबै सर्भिसहरू हाम्रो जीवनको हिस्सा हुन्। यी सबै अनलाइन सर्भिसहरूको केन्द्रविन्दु इन्टरनेट नै हो, अर्थात् इन्टरनेट नभए यी सर्भिसहरू समेत काम गर्ने छैनन्।

तर कल्पना गर्नुस्, कुनै दिन तपाईंलाई थाहा हुन्छ कि इन्टरनेट बन्द भइसकेको छ। सम्पूर्ण दुनियाँभर कहीं पनि इन्टरनेट चलेको छैन्। केवल यसको नै कल्पनाले पनि धेरैलाई डराउन सक्छ। प्रश्न उठ्छ, यस्तो कसरी सम्भव हुन्छ? सम्भावना कम छ, तर नामुमकिन भने होइन। यो आर्टिकलमा हामी त्यस्ता सम्भावनाहरूका बारेमा जान्नेछौँ जसका कारण कुनै दिन सम्पूर्ण विश्व वा पूरै मुलुकको इन्टरनेट बन्द हुन सक्छ।

यदि कहिलेकाहीँ योजनाबद्ध साइबर आक्रमणले इन्टरनेटको मुख्य संरचना जस्तै रुट सर्भर, डी एन एस सिस्टम (DNS सिस्टम) वा इन्टरनेट एक्सचेन्ज पोइन्टहरूलाई बर्बाद पारिदियो भने, यस्तो स्थितिमा सम्पूर्ण दुनियाँभर इन्टरनेट सर्भिस ठप्प हुन सक्छ। २०१६ मा भएको डाइन डी डिओएस (Dyn DDoS) साइबर आक्रमणका कारण ट्विटर (अब एक्स), नेटफ्लिक्स र रेडिट जस्ता ठूला वेबसाइटहरू केही घण्टासम्म प्रभावित थिए।

सोलर स्टोर्म वा कस्मिक घटना
सूर्यबाट निस्किने सोलर स्टोर्मले पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्र र प्रविधि नेटवर्कलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ। कहिलेकाहीँ हामीले देखेका छौं कि स्टारलिंक स्याटेलाइट्स यसका शिकार बन्न सक्छन्। तथापि, यस्तो केवल स्याटेलाइटहरूसँग मात्र हुँदैन—यदि सोलर स्टोर्म अत्याधिक शक्तिशाली भयो भने कम्युनिकेशन नेटवर्क पनि फेल हुन सक्छ।

दुनियाँभर इन्टरनेट पुगीरहेको काम अन्डरसी केबलहरूले गर्छन्। कुनै कारणले यी केबलहरू टुट्दा वा बिग्रँदा पनि इन्टरनेट प्रभावित हुन्छ। अनुसन्धानकर्ताहरू भन्छन् कि सन् १८५९ जस्तै यदि कहिल्यै कैरिंग्टन घटना (Carrington Event) भयो भने, केही समयका लागि संसारभर इन्टरनेट पूर्ण रूपमा बन्द हुनसक्छ।

विश्व युद्ध पनि बन्न सक्छ कारण

यदि कहिल्यै तेस्रो विश्व युद्ध हुन्छ वा अर्को ठूलो युद्ध चल्यो भने इन्टरनेट सर्भिस अवरुद्ध हुन सक्छ। हामीले युक्रेन–रसिया युद्धमा देखिरहेका छौं कि युक्रेनमा कम्युनिकेशन इन्फ्रास्ट्रक्चर बर्बाद हुँदा इन्टरनेट ठप्प भयो। पछि सर्भिसलाई स्टारलिंक स्याटेलाइट्स मार्फत पुनर्स्थापित गरियो।

त्यसैगरी, कुनै एक सर्भिसको ठप्पले पनि चेन प्रतिक्रियामा अरू धेरै सर्भिसहरूमा समस्या निम्त्याउन सक्छ। सन् २०२४ मा क्लाउडफ्लेयर (Cloudflare) सँग यस्तो नै भएको थियो, जसले गर्दा संसारभर एयरलाइन्स र बैंकिङ सर्भिसहरू प्रभावित भए।

के साँच्चिकै पूरै दुनियाँको इन्टरनेट बन्द हुन सक्छ?
पूर्ण रूपमा सम्भव देखिँदैन, तर असम्भव भने होइन। इन्टरनेट एक डिसेन्ट्रलाइज्ड सिस्टम हो, जसको नियन्त्रण कुनै एक देशको हातमा छैन।

यद्यपि केही अवस्थाहरूमा कुनै एक क्षेत्र वा देशको सेवा अस्थायी रूपमा अवरुद्ध हुनसक्ने जोखिम अवश्यै छ। हामीले यो सानो रूपमा कुनै रिजनमा इन्टरनेट बन्द हुँदा समेत देख्न सक्छौँ।

 

टिप्स

अनुमति बिना अनलाइनमा पोस्ट गरिएको निजी सामग्री कसरी हटाउने ? यस्ता छन् ५ प्रभावकारी उपाय

सम्बन्धित व्यक्तिको अनुमतिबिना व्यक्तिगत जानकारी शेयर गर्न पाइदैन् । 

यदि अनुमति बिना…

यी ४ निःशुल्क टुल्सले पासवर्ड लिकबारे समयमै दिन्छ चेतावनी

पासवर्डको लिकेज हुनु अहिले सामान्य विषय बनेको छ। दिनहुँ मानिसहरूको पासवर्ड लिक भइरहेका छन्। भर्खरै एक रिपोर्टमा भनिएको थियो क…

म्याग्नेटिक स्पीकर ट्रेन्डले स्मार्टफोन अडियो अनुभवलाई नयाँ उचाइमा दिदै

स्मार्टफोन कम्पनीहरु अब केवल क्यामेरा र प्रोसेसरमा मात्र ध्यान दिइरहेको छैनन्, बरु अडियो एक्सपीरियन्सलाई पनि नयाँ स्तरमा लैजान प्रय…

पावर बैंक किन्दा ध्यान दिनुपर्ने तीन मुख्य कुरा

मोबाइल फोनमा निरन्तर निर्भरता भएपछि पावर बैंकले पनि हाम्रो जीवनमा प्रवेश पायो। यद्यपि अहिलेका स्मार्टफोनहरूमा तुलनात्मक रूपमा ठ…

गुगल म्याप्सको स्ट्रिट भ्यूले प्राइभेसीमा खतरा: घरको तस्वीर ब्लर गरेर यसरी सुरक्षित बनाउने

 

दुनियाभरमा हरेक महिना १ अर्बभन्दा बढी मानिस गुगल म्याप्स प्रयोग गर्छन् । यो एप तपाईंले रोजेको लोकेसनको वरिपरि…

नक्कली ‘अनसब्सक्राइब’ लिंकमा क्लिक गर्दा बढ्दैछ साइबर आक्रमणको जोखिम

केही दिनयता धेरैजसो व्यक्तिहरूका ईमेलहरूमा ‘अनसब्सक्राइब’ सम्बन्धी सन्देशहरू आइरहेका छन् । अधिकांशलाई ती सन्देशहरू व…

डेबिट/एटीएम कार्डमा हुने ईएमभी चिप के हो? कसरी काम गर्छ?

डेबिट कार्ड वा एटीएम कार्ड प्रयोग गर्दा कार्डमाथि रहेको एउटा सानो चिप तपाईंले अवश्य देख्नुभएको होला । तर के तपाईंलाई थाहा छ यो…

बर्षा मौसममा स्मार्टफोन सुरक्षित राख्न यी १० अनिवार्य टिप्स अपनाउनुहोस्

पानी पर्ने मौसम चलिरहेको छ र यस क्रममा अफिस वा बाहिर जाँदा तपाईं अचानक पानीमा फस्न सक्छन्। भिजेको हातले स्मार्टफोन चलाउन गाह्रो…

गुगल मेप्सले यात्रा बनाउँछ अझ सहज: यी ७ स्मार्ट फीचर्स थाहा पाउनुहोस्!

जब पनि मार्गदर्शन एपको कुरा आउँछ, सबैभन्दा पहिले दिमागमा गुगल मेप्स आउँछ, तर यसका धेरै यस्ता फीचर्स छन् जसका बारेमा प्रायः मानि…

ल्यापट्यापको टच प्याड चलेन ? यी हुन् कारण र उपाय

आजको डिजिटल युगमा ल्यापटप हाम्रो दैनिक जीवनको अभिन्न हिस्सा बनिसकेको छ। पढाइदेखि अफिसको कामसम्म, सबैका लागि ल्यापटप अपरिहार्य …

फोनको स्क्रीन सुरक्षा: टुडीदेखि ११डीसम्म, कुन टेम्पर्ड ग्लास उपयुक्त?

आजकाल हामीमध्ये धेरैले आफ्नो फोनलाई सुरक्षित राख्न त्यसमा टेम्पर्ड ग्लासको प्रयोग गर्छौं, तर धेरैलाई थाहा हुँदैन कि कुन खालको टेम्…

च्याटजीपीटी प्रयोगका ६ सरल टिप्स: आफूले भनेजस्तै कन्टेन्ट सजिलै प्राप्त गर्ने तरिका

आजको डिजिटल युगमा एआई टुल्स जस्तै च्याटजीपीटीको प्रयोग तीव्र रूपमा बढ्दो छ । कन्टेन्ट राइटिङ, सोसल मिडिया पोस्ट, ब्लग्स, रिसर्चदेखि…

लोकप्रिय एप्समार्फत २४ घण्टा ट्र्याक: प्रयोगकर्ताको गोपनीयता संकटमा, बच्न अपनाउनुहोस् यस्ता उपायहरू

स्मार्टफोन आज हाम्रो जीवनको एक महत्वपूर्ण हिस्सा बनेको छ। यसले हाम्रा थुप्रै काम सजिलो बनाइदिएको छ। फरक–फरक कामका लागि तप…

वेबसाइट Vs पोर्टल: वेबसाइट र वेब पोर्टलमा के फरक छ?

आजको डिजिटल युगमा हामी प्रायः वेबसाइट र वेब पोर्टल जस्ता शब्दहरू प्रयोग गर्छौं, तर के तपाईंले कहिल्यै यी दुईमा के फरक हुन्छ भनेर सोच्नुभएको छ ?

अ…

भीपीएन: अनलाइन गतिविधि र डेटा सुरक्षित राख्ने नयाँ साइबर प्रोटेक्टर

भर्चुअल प्राइभेट नेटवर्क अर्थात् भीपीएन प्रयोग गरी प्रयोगकर्ताहरूले अनलाइन गतिविधि र आफ्नो जानकारी हैकर्सबाट लुकाउन सक्छन् । भीपीएन…